Κυρίες και κύριοι, αγαπητές φίλες και φίλοι,
Σας ευχαριστώ ιδιαίτερα που βρισκόμαστε σήμερα μαζί, σε αυτή την πρώτη μας συνάντηση.
Με τους περισσότερους γνωριζόμαστε πολλά χρόνια και ξέρετε πολύ καλά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργώ και σκέφτομαι. Οι ευθύνες που αναλογούν σε αυτή τη θέση είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Πάνω από όλα με ενδιαφέρει η προάσπιση του κύρους, της θεσμικής βαρύτητας και της αποστολής που έχει ο ΣΕΤΕ και αυτονόητα της θέσης του Προέδρου. Με ενδιαφέρει η αξιοπιστία, η σοβαρότητα του λόγου και φυσικά η εγκυρότητα όλων των στοιχείων που θα παρουσιάζουμε κατά διαστήματα.
Θα πάω λίγο κόντρα στις τάσεις των καιρών μας που θέλουν τους πάντες να μιλάνε για τα πάντα.
Μας θέλουν σχολιαστές επί παντός επιστητού …
Κάτι σαν σχολιαστές της επικαιρότητας …
Εμείς επιλέγουμε ένα πιο συγκρατημένο και συγκροτημένο δρόμο. Αυτόν που επιτάσσει ο ρόλος του κοινωνικού εταίρου. Αυτόν που επιτάσσει το βάρος ενός συνδέσμου που εκπροσωπεί ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής οικονομίας. Και είμαι σίγουρος ότι αυτό τελικά θα εκτιμηθεί ιδιαίτερα.
Το θεσμικό μας κύρος και η περαιτέρω ενδυνάμωση του είναι μια κεντρική, στρατηγική επιλογή που θα υπηρετείται από όλους. Πρόθεσή μας είναι να συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις, ώστε ο τουρισμός να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την ανοδική του πορεία. Μια πορεία που ξεπερνά τους αριθμούς και τα στατιστικά στοιχεία και εδραιώνει τη θέση του ως κινητήρια δύναμη της οικονομίας.
Χρειάζεται να ξεπεράσουμε πολλά από τα στερεότυπα που καλλιεργήθηκαν και να δούμε με συγκεκριμένες πράξεις πως θα εκφράσουμε τις νέες ανάγκες που διαμορφώνονται.
Η σημερινή μας συνάντηση έχει ένα βασικό στόχο. Μέσα από την αρχική γενική μου εισήγηση αλλά κυρίως μέσα από τις εξειδικευμένες ερωτήσεις και τις απαντήσεις αμέσως μετά, να σας δώσω το στίγμα της στρατηγικής που θα ακολουθήσουμε. Να σας περιγράψω τη νέα εποχή που φιλοδοξούμε να ανοίξουμε για τον ελληνικό τουρισμό.
Γνωρίζετε πολύ καλά, ότι το βασικό μας γνώρισμα είναι ότι δεν θέλουμε, ούτε μας αρκεί να στεκόμαστε στις επιτυχίες. Αυτές οι επιτυχίες γεννούν υποχρεώσεις και βάζουν το πήχη ακόμα πιο ψηλά. Είναι απόλυτη η πεποίθησή μας ότι είμαστε έτοιμοι για το επόμενο βήμα. Για τον επόμενο κύκλο επιτυχίας.
Πρόσφατα, ο ΣΕΤΕ ολοκλήρωσε μια έρευνα φήμης, σχετικά με το ρόλο του, αλλά και την εικόνα της κοινής γνώμης για τον ελληνικό τουρισμό.
Το βασικό της εύρημα είναι ότι ο τουρισμός –μακράν μπροστά από το σύνολο των υπόλοιπων τομέων της ελληνικής οικονομίας- αποτελεί την ελπίδα για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας και την κοινωνική ενίσχυση μέσω της αύξησης της απασχόλησης. Το συγκεκριμένο εύρημα έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό που γνωρίζουμε πολύ καλά. Από την αρχή της κρίσης, ο τουρισμός με σταθερά αυξητικό ρυθμό, συμβάλλει στη μείωση της ανεργίας, δημιουργεί ανάπτυξη στην περιφέρεια, στηρίζει τα οικογενειακά εισοδήματα. Καταβάλλει εισφορές και φέρνει κατανάλωση. Επενδύει, ενώ παράλληλα βελτιώνει υποδομές και υπηρεσίες.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι ο τομέας συνεισφέρει, άμεσα και έμμεσα, από 20% έως 25% του ΑΕΠ της Ελλάδας, ενώ κατά τη διάρκεια της αιχμής της λειτουργίας του, ξεπερνά το 30% της συνολικής απασχόλησης και μάλιστα με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά σε κοινωνικές ομάδες μειωμένης απασχόλησης, όπως οι γυναίκες και οι νέοι.
Οφείλουμε όλοι λοιπόν να συνεχίσουμε, ακόμα πιο συστηματικά, να υπηρετούμε τον καταλυτικό ρόλο που έχουμε αναλάβει για την ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών, καθώς και την ενίσχυση του κοινωνικού αποτυπώματος και της καλλιέργειας τουριστικής συνείδησης.
Να είμαστε παρόντες στις τοπικές κοινωνίες, με συνεχή προσφορά και αλληλεπίδραση.
Με σχέσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαιότητας.
Αν θα μπορούσα να το συνοψίσω σε ορισμένες λέξεις/κλειδιά το νέο κύκλο που ανοίγει θα έλεγα …
Αυτοπεποίθηση …
Εξωστρέφεια …
Ρεαλισμός …
Σοβαρότητα …
Ωριμότητα …
Θα προσέθετα και την Αυτοκριτική για τα όποια λάθη ή παραλήψεις υπάρχουν στον κλάδο.
Δεν είναι όλα αγγελικά πλασμένα …
Το γνωρίζουμε πολύ καλά.
Είμαι / είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε για ότι πάει στραβά.
Να μην τα κρύψουμε κάτω από το χαλί και να μιλάμε μόνο για τις επιτυχίες και τα ρεκόρ.
Τίποτα δεν πάει μπροστά αν δεν επισημαίνονται και κυρίως αν δεν διορθώνονται τα κακώς κείμενα.
Μόνο έτσι θα πετύχουμε τους φιλόδοξους στόχους που θέτουμε για το επόμενο διάστημα.
Και αυτοί είναι τέσσερις …
α. Η περαιτέρω ενίσχυση και κατάταξη του ελληνικού τουρισμού ψηλότερα στις μεγάλες αγορές,
β. Η ενότητα ολόκληρου του τομέα, σύνθεση όλων των απόψεων, εργασιακή και κοινωνική ειρήνη,
γ. Η διαρκής, αρμονική και επωφελής για την ελληνική οικονομία και κοινωνία σχέση συνεργασίας με τις εκάστοτε κυβερνήσεις,
δ. Η ενδυνάμωση της κοινωνικής διάστασης του τουρισμού και ενίσχυση του κοινωνικού αποτυπώματος.
Με βάση όλα τα παραπάνω ξεκινήσαμε μια σειρά επαφών με τους τοπικούς τουριστικούς φορείς, τα μέλη μας ανά την Ελλάδα και τις τοπικές κοινωνίες. Έχουμε ήδη επισκεφτεί την Αλεξανδρούπολη, τη Θεσσαλονίκη, τον Βόλο, την Πάτρα, τη Σαντορίνη, την Κέρκυρα, ενώ το επόμενο διάστημα, θα υλοποιηθούν συναντήσεις στην Κρήτη, στη Ρόδο, στα Ιωάννινα, στο Καρπενήσι και στην Τρίπολη.
Στόχος μας είναι να βρεθούμε στον πυρήνα, στην βάση του ελληνικού τουρισμού. Δίπλα στον μικρό ή μεγάλο επαγγελματία, δίπλα στον Έλληνα παραγωγό. Δίπλα και κοντά στις τοπικές κοινωνίες. Στόχος μας είναι να καταγράψουμε τα ζητήματα που πρέπει να λυθούν άμεσα, να διαμορφώσουμε την ατζέντα της συζήτησης εκεί που χτυπάει η καρδιά του ελληνικού τουρισμού.
Αυτή η δράση εξυπηρετεί και προετοιμάζει το φιλόδοξο σχέδιο μας για μια ολιστική βιώσιμη ανάπτυξη. Για μια ουσιαστική διασύνδεση τομέων, όπως για παράδειγμα της αγροδιατροφής και του πολιτισμού, που μπορούν άμεσα να ενισχύσουν ποιοτικά την εμπειρία που προσφέρουμε μέσω των προϊόντων και των υπηρεσιών του τουρισμού. Κάθε περιοχή της χώρας μας έχει πλούτο τόσο σε τοπικά αγροδιατροφικά προϊόντα, σε πολιτιστική κληρονομιά, σε ήθη και έθιμα. Είναι προτεραιότητα μας, όχι απλώς να τα διαφυλάξουμε, αλλά να τα συνθέσουμε και να τα αναδείξουμε μέσω του τουρισμού.
Με βάση τα παραπάνω εργαζόμαστε συστηματικά για το πώς θα δρομολογήσουμε την πιο αποτελεσματική διασύνδεση με τον τουρισμό. Παράλληλα η MarketingGreece δουλεύει, σε επίπεδο προώθησης και επικοινωνίας, υλοποιεί σχέδιο ένταξης της αγροδιατροφής και του πολιτισμού στις καμπάνιες που θα εκτελέσει.
Αυτό το διάστημα ο ΣΕΤΕ προχωρά, εσωτερικά, σε μια δυναμική ενίσχυση των δραστηριοτήτων του. Για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στα πολύπλοκα ζητήματα που μας απασχολούν και παράλληλα να θέσουμε στρατηγικά ζητήματα στην ατζέντα της θωράκισης του τομέα, δημιουργήσαμε δώδεκα εξειδικευμένες θεματικές ομάδες εργασίας.
Οι ομάδες αυτές απαρτίζονται από Μέλη του ΣΕΤΕ και ουσιαστικά χαρτογραφούν όλη τη θεματολογία και τις προτεραιότητές μας.
Η σύνθεση που θα προκύψει από τις ομάδες αυτές, είναι βέβαιο ότι θα μας δώσει ολοκληρωμένες και απόλυτα τεκμηριωμένες προτάσεις σε ζητήματα που μας απασχολούν, και θα ενισχύσουν την επιχειρηματολογία μας στον διάλογο με τις αρμόδιες αρχές.
Επιτρέψετέ μου στο σημείο αυτό να αναφερθώ σε δυο σημαντικά ζητήματα της τουριστικής ανάπτυξης, όπως είναι το θέμα της φέρουσας ικανότητας και μετά της εκπαίδευσης.
Να ξεκινήσω από το πρώτο και τα προφανή.
Το μέτρο είναι το παν … Όπως στην ζωή έτσι συμβαίνει και στον τουρισμό …
Όταν χάνεται το μέτρο και διαταράσσεται η φέρουσα ικανότητα μιας περιοχής κανείς δεν μπορεί να είναι κοιμάται ήσυχος. Κανείς δεν θέλει να διαταράξει καμία ισορροπία.
Όμως θα ήθελα να αρχίσουμε πλέον να σκεφτόμαστε λίγο διαφορετικά τα πράγματα. Εκτός συνηθισμένου πλαισίου … Να ξεφύγουμε από παλιές απαγορευτικές πρακτικές και αντιλήψεις. Θα ήθελα να δούμε και μια άλλη σκοπιά, λίγο διαφορετική. Πως για παράδειγμα περιοχές που αντιμετωπίζουν ζητήματα φέρουσας ικανότητας, μπορούν να ωφεληθούν από αυτό το γεγονός.
Πως για παράδειγμα θα διαχυθεί ένα μέρισμα, μια ανταπόδοση στις τοπικές κοινωνίες.
Οι τρόποι υπάρχουν. Βελτίωση για παράδειγμα υποδομών. Καλύτεροι δρόμοι, καλύτερα λιμάνια, καλύτερες πόλεις.
Ο ΣΕΤΕ λοιπόν ανοίγει τη συζήτηση, για να βρούμε κατάλληλους και σύγχρονους τρόπους διαχείρισης του ζητήματος. Να αναλύσουμε το θέμα και να δούμε πως θα βρούμε την κατάλληλη ισορροπία, τους τρόπους ανταπόδοσης, τις ασφαλιστικές δικλείδες που χρειάζονται.
Περνάω τώρα στον δεύτερο τομέα πουείναι η εκπαίδευση. Ο τουρισμός είναι ένας κατεξοχήν ανθρωποκεντρικός τομέας. Ο παράγοντας άνθρωπος είναι ο καθοριστικότερος δείκτης στην τελική μορφή του προϊόντος μας, στην τελική αίσθηση της εμπειρίας που θα πάρει μαζί του ο επισκέπτης.
Ο ΣΕΤΕ λοιπόν δίνει μεγάλο βάρος στην υποστήριξη της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης στον τουρισμό.
Πως … ;
– με ενεργή συμμετοχή στον κοινωνικό διάλογο σε θέματα σχεδιασμού προγραμμάτων σπουδών και διασύνδεσης τους με την αγορά εργασίας,
– με αξιοποίηση κοινοτικών κονδυλίων για την υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων,
– με συνεχή μελέτη των αναγκών της αγοράς σε δεξιότητες και γνώσεις και διοργάνωση στοχευμένων προγραμμάτων που θα απαντάνε σε αυτές.
Παράλληλα ο εκπαιδευτικός πυλώνας του Ινστιτούτου ΣΕΤΕ, το SETETraining εγκαινιάζει τη συνεργασία του με το Πανεπιστήμιο Cornell των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, με σειρά από δράσεις που θα ξεκινήσουν με τη διάθεση προγραμμάτων e–learning για τους επαγγελματίες του ελληνικού τουρισμού. Βασικός πυρήνας των εκπαιδευτικών μας δράσεων είναι να αναπτύσσουν τους ανθρώπους μας σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Να τους προσφέρουν γνώσεις και δεξιότητες που θα κάνουν τη διαφορά τόσο στην εργασιακή τους ζωή, όσο και στη διαφοροποίηση του προϊόντος και των υπηρεσιών που προσφέρουν.
Να σας δώσω και μια είδηση τώρα …
Άμεσα, πριν τα Χριστούγεννα, ξεκινάνε οι συναντήσεις στις Βρυξέλλες, με στόχο πολύ σύντομα να έχουμε εκπροσώπηση και επιρροή στο κέντρο των Ευρωπαϊκών αποφάσεων.
Είναι ένα βήμα που θεωρούμε ότι έχει πλέον ωριμάσει σε επίπεδο υλοποίησης και μπορούμε να του δώσουμε σάρκα και οστά.
Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ σε ένα ακόμα θέμα και μετά να κλείσω για να περάσουμε στις ερωτήσεις και να μπούμε σε πιο εξειδικευμένα θέματα.
Για τον τουρισμό, το φυσικό περιβάλλον και το πολιτισμικό στοιχείο, είναι οι βασικοί πυλώνες του, τα μεγάλα συγκριτικά του πλεονεκτήματα. Δεν μπορούμε να μιλάμε για τουριστική επιχειρηματικότητα, αν σε αυτή δεν εμπεριέχεται η έννοια της αειφορίας: υψηλό επίπεδο προστασίας και βελτίωση της ποιότητας του φυσικού, οικιστικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Η τουριστική ανάπτυξη δεν υποθηκεύει, ούτε εξαντλεί τις μελλοντικές δυνατότητες της κάθε χώρας.
Δεν επιδιώκει βραχυπρόθεσμα οικονομικά οφέλη, σε βάρος του περιβάλλοντος, των φυσικών πόρων και των τοπικών κοινωνιών.
Σήμερα, ένα σημαντικό μέρος του τουριστικού τομέα καταβάλλει προσπάθειες για την προστασία του περιβάλλοντος, μέσα από την υιοθέτηση μεθόδων και τεχνικών για την επεξεργασία των αποβλήτων, τη χρήση ήπιων μορφών ενέργειας, την περιβαλλοντική διαχείριση των μονάδων, την κοινωνική ανταποδοτικότητα, την ενίσχυση της τοπικής απασχόλησης.
Γεγονότα όπως η εκτεταμένη ρύπανση του Σαρωνικού, δημιουργούν μεγάλη θλίψη και ιδιαίτερο προβληματισμό. Όπως όλα δείχνουν η ζημιά που έχει γίνει είναι σημαντική. Από την αρχή ήθελα να είμαι πολύ προσεκτικός στις τοποθετήσεις μου και έτσι έκρινα ότι δεν χρειαζόταν μια εν θερμώ αντίδραση. Τώρα όμως που πέρασε ικανός χρόνος και έχουμε μια πιο συγκροτημένη εικόνα θα ήθελα να τονίσω το αυτονόητο. Αποτελεί προϋπόθεση τουριστικής ανάπτυξης όχι γενικά και αφηρημένα η προστασία του περιβάλλοντος, όχι μόνο η πρόληψη τέτοιων ατυχημάτων, αλλά η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση τους. Η καλή ή κακή διαχείριση της επόμενης ημέρας μειώνει ή αυξάνει και το μέγεθος της ζημιάς. Τα στοιχεία που έχουμε από τα γραφεία μας στο εξωτερικό δείχνουν μια ύφεση στα αρνητικά δημοσιεύματα των πρώτων ημερών. Παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά και από κοντά τις εξελίξεις, παρεμβαίνουμε όταν και αν πρέπει για να διορθώσουμε τις όποιες αρνητικές συνέπειες. Στο βαθμό και στο μέτρο που μας αναλογεί και φυσικά με την ενημέρωση που κάθε φορά έχουμε.
Κυρίες και κύριοι, αγαπητές φίλες και φίλοι,
Αυτή ήταν μια πρώτη γενική εισήγηση μου.
Θα ήθελα να προχωρήσουμε στις ερωτήσεις και θα σας πρότεινα μάλιστα, επειδή το γενικό πλαίσιο ετέθη, να μιλήσουμε επί συγκεκριμένων θεμάτων που θέλετε και μας απασχολούν.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Γιάννης Α. Ρέτσος
Πρόεδρος ΔΣ