Αγαπητοί Υπουργοί,
Αγαπητέ Γενικέ Γραμματέα του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού
Κυρίες και Κύριοι,
Εκ μέρους του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, σας ευχαριστώ για την πρόσκληση.
Μετά από τη μεγάλη ύφεση της περιόδου 2008-2013, όπου σημειώθηκε συνολική πτώση του ΑΕΠ κατά 26,5% και μία πορεία αυξομειώσεων το διάστημα 2014-2016, φαίνεται πως βασικοί δείκτες της ελληνικής οικονομίας βρίσκονται σε μια πορεία σταθεροποίησης και μικρής ανάκαμψης, η οποία μπορεί να εδραιωθεί τα επόμενα 2 χρόνια στην περίπτωση που κλείσει η αξιολόγηση άμεσα και δεν υπάρξουν νέα εμπόδια και επιβολή επιπρόσθετων αντιαναπτυξιακών δημοσιονομικών μέτρων.
Με βάση τις αναλύσεις και τις μελέτες που υλοποιούμε, φαίνεται ότι η ανάκαμψη του ΑΕΠ οφείλεται κατά κύριο λόγο στον εξαγωγικό αναπροσανατολισμό της ελληνικής οικονομίας, τόσο μέσω των εξαγωγικών αγαθών όσο και του τουρισμού, όπου πλέον περισσότερο από το 90% των εσόδων του προέρχονται από το εξωτερικό και μάλιστα σε ένα ιδιαίτερα παγκόσμια ανταγωνιστικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα δε, σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, στην αιχμή της λειτουργίας του ο τουριστικός τομέας απασχολεί, πλέον, περισσότερο από το 10% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Είναι ο 3ος μεγαλύτερος σε αριθμό απασχολούμενων, μετά το εμπόριο και τον πρωτογενή τομέα, πάνω από την μεταποίηση και το Δημόσιο.
Κυρίες και κύριοι,
Οι επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού για το έτος που πέρασε είναι γνωστές. Πετύχαμε αύξηση των αφίξεων, όμως ταυτόχρονα καταγράψαμε πτώση των εσόδων. Η πτώση αυτή, κατά κύριο λόγο, οφείλεται στην ακραία υπερφορολόγηση, στην πανευρωπαϊκή τάση μείωσης της μέσης τουριστικής δαπάνης, στο μειωμένο χρόνο παραμονής στη χώρα μας και στην εκτενή χρήση προσφορών last minute από την πλευρά των επιχειρήσεων. Και οφείλω να πω ότι η δημιουργία πακέτων και προσφορών ήταν το μοναδικό εργαλείο που είχαμε στα χέρια μας ώστε να καλύψουμε το χαμένο έδαφος των μειωμένων κρατήσεων του πρώτου εξαμήνου του 2016 λόγω του προσφυγικού ζητήματος αλλά και του κλίματος αβεβαιότητας που προέκυψε από την καθυστέρηση του κλεισίματος της πρώτης αξιολόγησης.
Για το 2017 θα είμαστε σε θέση να δώσουμε μια πρώτη αναλυτική εκτίμηση την επόμενη εβδομάδα κατά τη διάρκεια της έκθεσης ΙΤΒ στο Βερολίνο. Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία έως αυτή τη στιγμή δείχνουν ότι η Ελλάδα φέτος παρουσιάζει, αντίθετα με πέρσι τέτοια εποχή, ισχυρή ζήτηση, με όλες σχεδόν τις παραδοσιακές αλλά και νέες αγορές να σημειώνουν περαιτέρω αύξηση ενδιαφέροντος και προκρατήσεων 1,5 εκατ. αεροπορικές θέσεις έχουν προγραμματισθεί για φέτος για την χώρα μας, ενώ μεγάλης σημασίας είναι και οι νέες απευθείας συνδέσεις με ΗΠΑ, Κίνα και Σιγκαπούρη. Αν διατηρήσουμε αυτό το momentum και δεν προκύψει κάποιο νέο ζήτημα με την εικόνα της χώρας, τότε θα μιλάμε για μια θετική χρονιά με σημαντική νέα αύξηση των αφίξεων, αλλά και πλήρη ανάκαμψη των εσόδων.
Το πλαίσιο που περιγράφω δημιουργεί μια μεγάλη, ίσως μοναδική, ευκαιρία που δεν πρέπει να την αφήσουμε να πάει χαμένη. Πρέπει να ενισχύουμε τον μοναδικό παραγωγικό τομέα που παρουσιάζει στοιχεία σταθερότητας καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης και να αντιληφθούμε ότι η εξαιρετικά υψηλή φορολογία επιβαρύνει υπέρμετρα την ανταγωνιστικότητα του τομέα, χωρίς ουσιαστικά κίνητρα και αντισταθμιστικά οφέλη.
Και ο λόγος για τον οποίο ζητούμε επίμονα να κλείσει η αξιολόγηση είναι διττός. Βραχυπρόθεσμα: για να δημιουργήσουμε το απαιτούμενο πλαίσιο ασφάλειας με το οποίο θα μπορέσουμε να μπούμε νωρίς στην προσφορά τουριστικών πακέτων ώστε να προσελκύσουμε μεγαλύτερα και ποιοτικότερα μερίδια από τις αγορές μας. Μεσοπρόθεσμα: για να μπουν τα θεμέλια ώστε Κυβέρνηση και δανειστές να αναθεωρήσουν την τακτική της φοροκαταιγίδας, μειώνοντας τους συντελεστές φορολόγησης σε ανταγωνιστικά επίπεδα.
Σε αυτό το σημείο επιτρέψτε μου μια μικρή παρένθεση. Όπως σας ανέφερα στην αρχή της τοποθέτησής μου, ο τουρισμός είναι μια εξαγωγική δραστηριότητα. Το τουριστικό προϊόν όμως, σε αντίθεση με τις εξαγωγές, καταναλώνεται εντός της χώρας που το παρέχει, επομένως είναι το μόνο εξαγόμενο προϊόν που υπόκειται σε επιβολή ΦΠΑ. Αυτή η ιδιαιτερότητα κάνει όλες τις ανταγωνίστριες μας χώρες ιδιαίτερα προσεκτικές στο ύψος του ΦΠΑ που επιβάλλουν στην διαμονή, την εστίαση και στις άλλες τουριστικές υπηρεσίες. Δυστυχώς η χώρα μας επιβάλλει εξαιρετικά μη ανταγωνιστικούς συντελεστές ΦΠΑ 13% στη διαμονή και 24% σε εστίαση, μεταφορές κλπ, δηλαδή μέσο όρο 16% -18%, διπλάσιο από τους ανταγωνιστές μας που κινούνται μεταξύ 8% και 10%. Από την 01.01.2018 επικρέμεται και η επιβολή και νέου τέλους διανυκτέρευσης το οποίο θα επιβαρύνει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα του τουρισμού μας. Αυτός είναι ο λόγος που σύσσωμος ο τουριστικός κόσμος ζητά επίμονα την μείωση της φορολογίας.
Κυρίες και Κύριοι,
Αν δεν μειωθεί η υπέρ φορολόγηση σύντομα, είναι βέβαιο ότι θα παγιωθεί η εικόνα που βλέπουμε να διαμορφώνεται μπροστά μας. Δημιουργούνται δύο πραγματικότητες στον ελληνικό τουρισμό και στην ανταγωνιστικότητα τόσο των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων όσο και των περιοχών. Η μια, είναι αυτή των περιοχών και των επιχειρήσεων που προωθούν και διαχειρίζονται ένα επώνυμο (branded) προϊόν, με ολοκληρωμένες εταιρικές διαδικασίες, εξειδικευμένα συστήματα και έντονη εξωστρέφεια. Το πιο ισχυρό και έντονα αναπτυσσόμενο κομμάτι του ελληνικού τουρισμού. Οι επιχειρήσεις αυτές είναι συνήθως μεγάλες και καλά οργανωμένες, ή είναι μικρές αλλά προσφέρουν διαφοροποιημένες και μοναδικές υπηρεσίες, ενώ οι περιοχές είναι αυτές που έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν μια υψηλού επιπέδου, εικόνα παγκόσμιου προορισμού.
Η άλλη, είναι αυτή, θα μπορούσαμε να πούμε, της άγνωστης τουριστικά Ελλάδας με την χαμηλή τουριστική περίοδο και τις χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους αυτοαπασχολούμενους ιδιοκτήτες, τις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, οι οποίες πασχίζουν χωρίς να προσφέρουν κάποιο επώνυμο προϊόν, με λιγοστά μέσα και σχεδόν καθόλου υποστήριξη, να επιβιώσουν στον αδυσώπητο ανταγωνισμό και στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες επιχειρηματικότητας της χώρας μας. Αποτελούν το πλειοψηφικό και πιο ευάλωτο κομμάτι του ελληνικού τουρισμού που δεν έχει επαρκή διέξοδο στην διεθνή αγορά και υποφέρει ακόμα πιο πολύ από την πτώση της εσωτερικής κατανάλωσης στο 1/3, λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα.
Αν δεν ενισχύσουμε ποιοτικά και αναπτυξιακά αυτό το κομμάτι, οδηγούμε τις περιοχές αυτές και την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα σε ραγδαία συρρίκνωση. Κινδυνεύει να χαθεί η λιγότερο branded αλλά πανέμορφη Ελλάδα, τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των κρυμμένων προορισμών, οι μοναδικές τουριστικές εμπειρίες αλλά και οι χιλιάδες επιχειρήσεις, οι θέσεις εργασίας και η κοινωνική συνοχή, ιδιαίτερα στις περιοχές που ζουν από τον τουρισμό.
Επίσης, με ισοπεδωτικές οριζόντιες ρυθμίσεις, όπως το τέλος διανυκτέρευσης, οξύνεται το πρόβλημα, αφού το μέτρο επιβαρύνει δυσανάλογα τις τιμές, την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και τις άγνωστες περιοχές της Ελλάδας. Το μέτρο αυτό πρέπει άμεσα να φύγει από το τραπέζι και να μην εφαρμοστεί.
Χωρίς άμεση αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και επιχειρήσεων δεν θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε να υλοποιηθούν οι απαραίτητες επενδύσεις στη χώρα μας. Και άμεση προϋπόθεση για την δημιουργία φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος, είναι πρώτα απ’ όλα, η ύπαρξη γενικού σταθερού φορολογικού πλαισίου. Αυτό, πολύ απλά, δεν υπάρχει. Όπως δεν υπάρχει και μία σειρά από άλλες κομβικές και θεμελιώδεις προϋποθέσεις, που όλοι γνωρίζουν και αντιλαμβάνονται αλλά και που καταντά πλέον κουραστικό να τις επαναλαμβάνουμε, σχεδόν σε καθημερινή βάση.
Κυρίες και Κύριοι,
Ο ΣΕΤΕ, συνεχίζει να υλοποιεί το συλλογικό του έργο. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι εκφράζει το σύνολο των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων. Από την ίδρυσή του αταλάντευτα κινείται στο τρίπτυχο ποιοτική αναβάθμιση, εμπεριστατωμένη μελέτη και διάλογος με την Πολιτεία. Πλέον, ως επίσημα αναγνωρισμένος Κοινωνικός Εταίρος, έχει στη διάθεσή του εξειδικευμένα εργαλεία για να μπορέσει να καταθέσει και να υλοποιήσει προτάσεις προς αυτή τη κατεύθυνση.
Το πιο σημαντικό όμως επίτευγμα του ΣΕΤΕ και κατ’ επέκταση του ελληνικού τουρισμού, θεωρώ ότι είναι το γεγονός ότι υπάρχει συγκεκριμένο όραμα αλλά και καταγεγραμμένη στρατηγική για την επίτευξή του. Συνθέτοντας τα βέλτιστα των δυνατοτήτων κάθε τομέα, η χώρα μας μπορεί να γίνει ηγέτιδα, παγκοσμίως, στην παροχή υπηρεσιών υψηλών προδιαγραφών και να συμπαρασύρει έτσι τον πρωτογενή τομέα, τη μεταποίηση, τις κατασκευές, τη βιομηχανία. Αυτός θεωρούμε ότι είναι ο εφικτός δρόμος για να ξεκινήσουμε όλοι μαζί την ανασυγκρότηση της επιχειρηματικότητας και την περαιτέρω ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας.
Απαιτείται τεχνογνωσία, αποφασιστικότητα και συνεργασία Πολιτείας, τραπεζικού συστήματος και επιχειρηματικού κόσμου, για την επεξεργασία και υλοποίηση ρεαλιστικών πολιτικών που θα ενισχύουν και δεν θα επιβαρύνουν την υγιή επιχειρηματικότητα, αφού μόνο αυτή μπορεί να φέρει την ανάπτυξη, τα δημόσια έσοδα και την απασχόληση. Ο τουρισμός είναι τρανό παράδειγμα.
Από την πλευρά μας, κρατάμε σταθερά στα χέρια μας το τιμόνι το οποίο θα κατευθύνει όλες μας τις προσπάθειες προς ένα κοινό στόχο, την τοποθέτηση του ελληνικού τουρισμού στην κορυφή. Δρόμος σύνθετος, ο οποίος προϋποθέτει τη διαρκή αναβάθμιση του συνόλου των υπηρεσιών που παρέχουμε και την περαιτέρω διασφάλιση υψηλής ποιότητας του τελικού τουριστικού προϊόντος.
Μόνο έτσι θα συμβάλλουμε στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Ανδρέας Α. Ανδρεάδης
Πρόεδρος ΔΣ
