Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης,
Αξιότιμη κυρία Τομεάρχη Πολιτισμού και Αθλητισμού,
Αξιότιμε κύριε Τομεάρχη Τουρισμού,
Αξιότιμοι Επίτιμοι Πρόεδροι του ΣΕΤΕ,
Αγαπητά Μέλη,
Κυρίες & Κύριοι,
Σας ευχαριστώ θερμά για την παρουσία σας στην Κλειστή Συνεδρίαση της 25ης Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΤΕ.
Το 2016 ο ΣΕΤΕ συμπλήρωσε 25 χρόνια από την ίδρυσή του, με το όραμα των ιδρυτικών Μελών του να παραμένει αναλλοίωτο έως και σήμερα. Όλοι οι άνθρωποι του ΣΕΤΕ, τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων, καθώς και τα στελέχη του, αταλάντευτα εργάζονται στο τρίπτυχο ποιοτική αναβάθμιση, τουριστική συνείδηση και δράση μετά από έρευνα, σχέδιο και διάλογο με την Πολιτεία.
Προσωπικά, αισθάνομαι υπερήφανος που συνέβαλα -θέλω να πιστεύω με όλες μου τις δυνάμεις- στη διατήρηση και την περαιτέρω ενδυνάμωση του ελληνικού τουρισμού. Μετά από 27 χρόνια, ολοκληρώνω μια πορεία εμπλοκής μου στα κοινά του τομέα, ξεκινώντας ως Πρόεδρος από την Ένωση Ξενοδόχων Χαλκιδικής, περνώντας από την ΠΟΞ και καταλήγοντας στον ΣΕΤΕ.
Σήμερα ολοκληρώνω και τυπικά τον κύκλο μου και δεν μπορώ παρά να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε όλα τα μέλη του Συνδέσμου και του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και στα στελέχη του Συνδέσμου, για την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν, την πολύτιμη υποστήριξη τους αλλά και την προθυμία, τη συμμετοχή και την αποτελεσματικότητα τους στην προσπάθειά μας να κρατήσουμε τον ελληνικό τουρισμό σε σταθερή πορεία μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες οικονομικές συγκυρίες, σε μία πρωτοφανή και πολύπλευρη για την νεότερη ελληνική ιστορία κρίση.
Και αγαπητοί φίλοι, μαζί τα καταφέραμε.
Μέσα στα τελευταία έξι χρόνια, όταν το ΑΕΠ της χώρας βυθίστηκε πάνω από 25%, με ένα τραπεζικό σύστημα σε κατάρρευση, με capital controls, με ακραία υπέρ-φορολόγηση, με την εικόνα της χώρας στο ναδίρ και το country risk στο ζενίθ, ο τουρισμός μας αναπτύχθηκε άνω του 30%, με ρυθμό σημαντικά υψηλότερο των ανταγωνιστών μας στην Ευρωζώνη.
Εντυπωσιακός είναι και ο ρυθμός ανάπτυξης της απασχόλησης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, στην αιχμή της λειτουργίας του ο τουριστικός τομέας απασχολεί, πλέον, άμεσα και έμμεσα έναν στους τέσσερις εργαζόμενους της χώρας.
Είναι πραγματικά ένα θαύμα αυτό που όλοι μαζί καταφέραμε και για το οποίο όλοι πρέπει να αισθανόμαστε περήφανοι.
Ο στόχος όλων μας παρέμεινε και παραμένει ένας: Η συστράτευση των δυνάμεών μας και η εντατικοποίηση της προσπάθειας μας ώστε να τοποθετήσουμε τον ελληνικό τουρισμό στην κορυφή. Δρόμος μακρύς και σύνθετος, ο οποίος προϋποθέτει τη διαρκή αναβάθμιση της γνώσης και του συνόλου των υπηρεσιών που παρέχουμε και την περαιτέρω διασφάλιση της προβολής, της χρήσης νέων τεχνολογιών και της υψηλής ποιότητας του τελικού τουριστικού προϊόντος.
Πλέον, ως επίσημα αναγνωρισμένος θεσμικός Κοινωνικός Εταίρος, ένα όραμα των προηγούμενων διοικήσεων που ολοκληρώσαμε το 2013, ο ΣΕΤΕ έχει στη διάθεσή του τα απαραίτητα εφόδια ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει στον σημαντικότατο ρόλο του για την ελληνική κοινωνία, με τρόπο σύγχρονο και ανταγωνιστικό.
Ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα του ΣΕΤΕ και κατ’ επέκταση του ελληνικού τουρισμού, είναι το γεγονός ότι υπάρχει συγκεκριμένο όραμα αλλά και καταγεγραμμένη στρατηγική για την επίτευξή του. Συνθέτοντας τα βέλτιστα των δυνατοτήτων κάθε τομέα, η χώρα μας μπορεί και πρέπει να γίνει ηγέτιδα, παγκοσμίως, στην παροχή υπηρεσιών υψηλών προδιαγραφών και να συμπαρασύρει έτσι τον πρωτογενή τομέα, τη μεταποίηση, τις κατασκευές.
Αυτός είναι ο εφικτός δρόμος για να ξεκινήσουμε όλοι μαζί την ανασυγκρότηση της επιχειρηματικότητας, την αναπτυξιακή πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Ο ελληνικός τουρισμός, πλέον συμβάλλει με το 25% του ΑΕΠ. Μάλιστα, είναι σε θέση να ενισχύσει με ακόμα μια μονάδα το ΑΕΠ φέτος, στην περίπτωση που επιτευχθούν οι στόχοι για άνω των 28 εκατ. αφίξεων, συμπεριλαμβανομένης της κρουαζιέρας, και άνω των 14,5 δισ. Ευρώ εσόδων -αν ανακάμψει η μέση τουριστική δαπάνη στα επίπεδα του 2015. Πολλοί θα πουν ότι τα νούμερα είναι απρόσωπα και ίσως, να έχουν δίκιο.
Προφανώς, η αφάνταστα δύσκολη καθημερινότητα, η αποστράγγιση των επιχειρήσεων, η μηδενική ρευστότητα της αγοράς και η λογική της ατέρμονης υπερφορολόγησης, δεν αφήνουν το περιθώριο στην πλειοψηφία των τουριστικών επιχειρήσεων να σκεφτούν τη συνολική εικόνα ώστε να δεχθούν ως βασική προτεραιότητα την ανάγκη να θέτονται και να υλοποιούνται συνολικοί ποσοτικοί και ποιοτικοί στόχοι.
Άποψή μου είναι ότι ο Οδικός Χάρτης 2021 που καταθέσαμε στη διάθεση της Πολιτείας, τοποθέτησε ένα δίχτυ ασφαλείας για τον τομέα, περιέγραψε αναλυτικά βασικά προϊόντα και υπηρεσίες και –θέλω να πιστεύω– διαδραμάτισε και αυτός τον θετικό του ρόλο καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης.
Είμαστε ο μοναδικός Κοινωνικός Εταίρος που σχεδίασε και κατέθεσε συγκεκριμένο σχέδιο εξόδου από την κρίση. Οι αριθμοί που αναφέρονται ως στόχοι, είναι το πολύτιμο εγχειρίδιο για να μην αποπροσανατολιζόμαστε από την μεγάλη εικόνα.
Κυρίες & Κύριοι,
Σήμερα, θα εκλέξουμε την επόμενη Διοίκηση του ΣΕΤΕ.
Από τη μία πλευρά, θα είναι η διοίκηση που θα δίνει τη μάχη για όλα τα καίρια ζητήματα, εθνικά και κλαδικά, που δεν έχουν ακόμα λυθεί για το σύνολο του τομέα. Από την άλλη, θα είναι η Διοίκηση η οποία θα κληθεί να αποδείξει – και θα αποδείξει – ότι παραμένουμε όλοι συσπειρωμένοι. Θα είναι η Διοίκηση η οποία, θα συνεχίσει την μάχη για την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας και την έξοδο από την κρίση. Πρωταγωνιστικό ρόλο, πλέον, θα παίξει η νέα γενιά των επιχειρηματιών που έχει όραμα και θέληση, αλλά πολύ περισσότερο έχει τις αντοχές να κρατήσει πολύ μεγάλο βάρος στις πλάτες της.
Φυσικά, σε αυτόν τον μαραθώνιο δεν θα ξεκινήσει από το μηδέν. Ως απερχόμενο Διοικητικό Συμβούλιο, μεταλαμπαδεύουμε μια σημαντική παρακαταθήκη.
Σύμφωνα με την μελέτη που ολοκληρώσαμε πριν από λίγες ημέρες με την MRB, ο τουρισμός στο ευρύ κοινό αντιπροσωπεύει την ελπίδα για την ανάπτυξη. Με ένα αδιαπραγμάτευτο 86% οι Έλληνες θεωρούν ότι ο τομέας του τουρισμού είναι αυτός που θα βγάλει την χώρα από την κρίση, όταν όλοι οι υπόλοιποι τομείς αδυνατούν να δημιουργήσουν αισθήματα σιγουριάς και αυτοπεποίθησης στους Έλληνες.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 72% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι ο τουρισμός είναι η ελπίδα της χώρας, ενώ το 73% ότι ο τουρισμός συμβάλλει τα μέγιστα στην κοινωνική συνοχή. Όσον αφορά στον ΣΕΤΕ, το 91% θεωρεί ότι ο Σύνδεσμος πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση, αναγνωρίζοντας ότι κατέχουμε την απαραίτητη εμπειρία και την στρατηγική για τον σκοπό αυτό.
Παράλληλα, το 2016 ολοκληρώθηκε η αναθεώρηση του οδικού Χάρτη, με περαιτέρω εξειδίκευση των έξι βασικών προϊόντων που διέκρινε η προηγούμενη και αναπροσαρμογή των στόχων για το 2021, με βάση τα νέα δεδομένα στο ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον. Το σημαντικό σημείο του Οδικού Χάρτη είναι ότι καταγράφει την ανάγκη για ετήσιες επενδύσεις ύψους 3 δισ. ευρώ, γεγονός που ρίχνει το φως σε συγκεκριμένα ζητήματα τα οποία πρέπει να λυθούν ώστε το αποδεδειγμένο ενδιαφέρον για επενδύσεις στον τομέα να γίνει και πράξη. Αναφέρομαι σε βασικά ζητούμενα του τομέα, τα αγκάθια, που αν ξεπεραστούν θα μπορέσουμε να προσεγγίσουμε τον στόχο μας πιο αποτελεσματικά.
Μιλώ για την ανάγκη να ολοκληρωθεί το χωροταξικό του τουρισμού, και σε αυτό το σημείο να ευχαριστήσω θερμά την επιτροπή χωροταξίας του ΣΕΤΕ και τον Κώστα Κωνσταντινίδη για το πάθος με το οποίο ηγείται της ομάδας αυτής, καθώς και ολόκληρη την ομάδα για τις προτάσεις που έχει συνθέσει. Δυστυχώς, τη στιγμή αυτή δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο. Όλα βρίσκονται στον αέρα. Οι προσπάθειές μας είναι συνεχείς και είμαι βέβαιος ότι και η επόμενη διοίκηση θα κάνει τα αδύνατα δυνατά για να λυθεί ένα από τα καίρια ζητήματα του τομέα. Είναι βασικό ζητούμενο για τα καταλύματα, τις μαρίνες, τον ναυτικό τουρισμό, ενώ επηρεάζει το συνολικό αποτέλεσμα.
Φυσικά, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και σήμερα στην υπερφορολόγηση. Είμαι ξεκάθαρος έως την τελευταία στιγμή. Ο τομέας δεν αντέχει άλλο. Πρέπει άμεσα να επέλθει μείωση των φορολογικών συντελεστών, σταθερή φορολογία σε βάθος δεκαπενταετίας και επιχειρηματικά κίνητρα. Είναι τραγικό από τη μια πλευρά να έχουμε αύξηση αφίξεων αλλά οι επιχειρήσεις να αποστραγγίζονται, να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, να μην μπορούν να επενδύσουν σε νέες υπηρεσίες, σε ανακαινίσεις, σε εκπαίδευση προσωπικού, σε συνολική αναβάθμιση της επιχείρησής, που θα αποφέρει νέες θέσεις εργασίας. Είναι τραγικό, η αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων να λειτουργεί εις βάρος των οργανωμένων καταλυμάτων. Η μια να μην μπορεί να πάρει ανάσα και η άλλη να μην πληρώνει ούτε ένα ευρώ, δημιουργώντας τον πιο σκληρό και αθέμητο ανταγωνισμό που έχουμε ζήσει την τελευταία δεκαετία.
Κυρίες και κύριοι,
Παρά το γεγονός ότι φέτος η χώρα μας ανέβηκε επτά ολόκληρες θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη τουριστικής ανταγωνιστικότητας του World Economic Forum από τη θέση 31 στη θέση 24, πράγμα το οποίο συγκρινόμενο με την ανταγωνιστικότητα άλλων τομέων της ελληνικής οικονομίας, δείχνει εξαιρετικά ικανοποιητικό, το τραγικό για όλους εμάς είναι να αναλογιστούμε τα βαρίδια που κουβαλάμε σε θέματα γραφειοκρατίας, πολιτικής αστάθειας, υποδομών και φορολογίας. Παραδείγματος χάριν στην κατηγορία Επιχειρηματικό Περιβάλλον, η Ελλάδα μας είναι 43 θέσεις πίσω από την Ισπανία. Επί συνόλου 136 χωρών, καταλαμβάνουμε την 134η θέση για την ελκυστικότητα του φορολογικού πλαισίου όσον αφορά την προσέλκυση επενδύσεων και την 133η θέση όσον αφορά στην ελκυστικότητα του φορολογικού πλαισίου για εργασία και επιχειρηματικότητα, επιβεβαιώνοντας – δυστυχώς με τον πιο απόλυτο τρόπο – τις απόψεις μας σχετικά με την στρατηγική της ασταμάτητης υπερφορολόγησης του τομέα εκείνου που ήδη έχει αναλάβει και σηκώνει ένα δυσθεώρητο βάρος.
Και το υπομένει για το καλό της οικονομίας και της κοινωνίας. Γίνεται όμως ανυπόφορο όταν βλέπει τις γκρίζες μισθώσεις να φοροδιαφεύγουν προκλητικά.
Συμπέρασμα εάν είχαμε την κατάταξη της Ισπανίας στις κατηγορίες φορολογίας, σταθερότητας, επενδυτικού περιβάλλοντος και υποδομών, η χώρα μας θα ήταν κοντά στην πρώτη δεκάδα!
Επίσης, είναι βέβαιο ότι πρέπει να επιταχυνθεί η εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των υγιών ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων και σε αυτό τον τομέα φαίνεται ότι επιτέλους θα βρεθεί η χρυσή τομή των επιχειρήσεων τουρισμού και των τραπεζών ώστε και να ρυθμιστεί η πλειοψηφία των μη εξυπηρετούμενων δανείων αλλά και να εκκινήσει η απαιτούμενη ρευστότητα για επενδύσεις και λειτουργία.
Τέλος, ένα από τα βασικά ζητήματα που χρήζουν σχεδιασμό και συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία και τις επιχειρήσεις, είναι η δημιουργία του σωστού μείγματος ενεργειών και ωφελειών προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του εσωτερικού τουρισμού ενισχύοντας τις περιοχές εκείνες που κατά κύριο λόγο υποδέχονται Έλληνες.
Κυρίες και Κύριοι,
Με το Ινστιτούτο ΣΕΤΕ ενισχύσαμε δυναμικά τον τομέα της αναβάθμισης της ποιότητας των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών, ξεκινώντας τον σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου συστήματος πιστοποίησης ποιότητας και προσόντων βασισμένο στη διεθνή εμπειρία. Το πρόγραμμα εκπαιδευτικών σεμιναρίων, ολοκλήρωσε ένα ακόμα πολύ σημαντικό κύκλο σε συγκεκριμένες δεξιότητες, εκπαιδεύοντας φέτος περισσότερους από χίλιους επαγγελματίες του κλάδου.
Επίσης, την χρονιά που διανύσαμε, συνεχίσαμε το πρόγραμμα Επιταγή Εισόδου Ανέργων Νέων έως 29 ετών, για περισσότερους από 6.000 ωφελούμενους και μπήκαμε σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος στην ανάλυση των μεγεθών των τουριστικών αγορών και προϊόντων με ένα ακόμα νέο εγχείρημα, την περιοδική αναλυτική μελέτη Ελληνικός Τουρισμός: Εξελίξεις και Προοπτικές, η οποία λόγω του πλούσιου υλικού και της εις βάθος ανάλυσης που παρέχει, έχει ήδη την ευρεία αποδοχή του κοινού, των αναλυτών και των επαγγελματιών του τουρισμού.
Δεν μπορώ σήμερα να μην αναφερθώ στο εξαιρετικό έργο που υλοποίησε η Marketing Greece και το 2016. Η προώθηση των ελληνικών προορισμών γίνεται με τον πλέον σύγχρονο και επαγγελματικό τρόπο, συνθέτοντας μοναδικά αφηγήματα, αναδεικνύοντας τα πραγματικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των προορισμών. Η ψηφιακή εικόνα για τα ελληνικά τουριστικά προϊόντα, τους προορισμούς και τις ταξιδιωτικές εμπειρίες που παρουσιάζει η Marketing Greece, μέσω του portal discovergreece.com, έχει δημιουργήσει ένα μοντέρνο κανάλι επικοινωνίας με τα βασικά μας κοινά, το οποίο συμβάλλει αποδεδειγμένα στην αύξηση της ζήτησης για την χώρα μας.
Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες που προσφέρει η εταιρεία σε Περιφέρειες, Δήμους, όσον αφορά στη δημιουργία σχεδίων marketing και προώθησης προορισμών, αλλά και σε τουριστικές επιχειρήσεις, συνεχίστηκε και αυτή τη χρονιά, ενώ ενισχύσαμε τις δράσεις μας με σημαντικές εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες επιλέγουν τη Marketing Greece και τον ΣΕΤΕ ως τον κατάλληλο συνεργάτη για τη διείσδυσή τους στον τομέα του τουρισμού.
Οι Γενικοί Διευθυντές του Ινστιτούτου ΣΕΤΕ και της Marketing Greece θα αναφερθούν αναλυτικά σε όλα αυτά τα σημεία, κατά τη διάρκεια των εργασιών της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης.
Κυρίες και Κύριοι,
Κλείνοντας θα ήθελα Επιτρέψτε μου να κάνω την αυτοκριτική μου για τα έξι χρόνια ως Πρόεδρος του ΣΕΤΕ. Μπορώ να πω ότι ανέλαβα το τιμόνι του τομέα σε μια περίοδο που δεν έχει ξαναζήσει η Ελλάδα. Σε μια περίοδο που οι εξωγενείς παράγοντες δεν είχαν καμία σταθερά και το αίσθημα ανασφάλειας επικρατούσε της οποιαδήποτε θετικής συγκυρίας. Υπό αυτό το περιβάλλον, έπρεπε να πάρουμε αποφάσεις.
Και τις πήραμε. Δεν μείναμε παθητικά αμετακίνητοι.
Επιλέξαμε συγκεκριμένο σχέδιο και πεδία δράσης και εργαστήκαμε σκληρά για να πετύχουμε το καλύτερο. Υπήρξαν λάθη και παραλείψεις; Μα και βέβαια υπήρξαν και σε μεγάλο βαθμό φέρω προσωπικά την ευθύνη. Δεν καταφέραμε, για παράδειγμα, να στηριχθούν όσο θα θέλαμε οι πιο αδύναμες επιχειρήσεις, που παρά τις συγκυρίες μπορεί να είναι βιώσιμες, δεν πείσαμε δανειστές και Πολιτεία να φορολογήσουν δίκαια και όχι ακραία και άδικα τον μόνο δυναμικό τομέα της οικονομίας μας, δεν ενισχύθηκαν όσο έπρεπε οι πιο αδύναμες περιοχές, ο εσωτερικός τουρισμός, η αγροτική παραγωγή.
Ήταν σωστές οι δράσεις μας, το υπόδειγμα της δουλειάς μας; Θα το κρίνει η ιστορία. Όπως έχει γράψει και ο T.S. Eliot «Μόνο αυτός που ρισκάρει να πάει πολύ μακριά, μπορεί να ανακαλύψει πόσο μακριά μπορεί να πάει κανείς».
Νοιώθω τεράστια ευγνωμοσύνη για την αγάπη που μου έδειξε ο κόσμος του τουρισμού όλα αυτά τα χρόνια. Όλοι οι συνάδελφοι, οι άνθρωποι του τουρισμού που υπηρέτησα.
Όλοι οι νέοι που ίσως ενέπνευσα και τους έδειξα έναν νέο δρόμο μέσα στην κρίση.
Αυτό είναι για μένα το πολύτιμο μάθημα που έχω πάρει αυτά τα χρόνια.
Είναι το αίσθημα της βαθιάς ικανοποίησης που θα φέρω πάντα μαζί μου.
Είναι η υπεραρκετή, η υπέρ πολλαπλάσια ανταμοιβή μου για το μικρό λιθαράκι που έβαλα για τον ΣΕΤΕ, για τον τουρισμό μας, για τη χώρα μας.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς.
Ανδρέας Α. Ανδρεάδης
Πρόεδρος ΔΣ ΣΕΤΕ