Δημήτρης Τάκης: Θα πάμε τώρα στον κ. Ρέτσο, Πρόεδρο του ΣΕΤΕ…
Χριστίνα Κοραή: …Πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, να ακούσουμε έτσι και κάτι ευχάριστο, κ. Ρέτσο, να μας κάνετε λίγες διακοπές, έστω και στη φαντασία. Πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή; Καλημέρα.
Γιάννης Ρέτσος: Καλημέρα κα Κοραή, κ. Τάκη.
Κοιτάξτε, είναι βέβαιο ότι όλοι πλέον θα αρχίσουμε σιγά σιγά να στρέφουμε τα μάτια μας στον τουρισμό, το γνωρίζουμε, το έχουμε εξηγήσει, έχει γίνει κατανοητό, ιδίως τα τελευταία δύο χρόνια για τη σημασία του στην οικονομία. Τα πράγματα όμως θα εξελιχθούν, θα πάρουν τον δρόμο τους, ανάλογα με το πώς θα εξελιχθεί η πανδημία. Κι όταν λέω η πανδημία, δεν μιλάω μόνο για την Ελλάδα, μιλάω γενικότερα, για την Ευρώπη και τις αγορές μας, γιατί εδώ τώρα έχουμε έναν συνδυασμό της πανδημίας και πολιτικών αποφάσεων. Δεν είναι εύκολη η εξίσωση. Βλέπουμε δηλαδή ήδη, ότι οι βασικές μας αγορές, οι Ευρωπαϊκές χώρες, κινούνται προς μία κατεύθυνση αυστηροποίησης μέτρων. Η Γαλλία μόλις ανακοίνωσε, ο Πρόεδρος Μακρόν εχτές, το καθολικό lockdown…
Χριστίνα Κοραή: Βέβαια, ένα μήνα, κατεβάζει ρολά.
Γιάννης Ρέτσος: Ακριβώς. Η Μ. Βρετανία, ο Μπόρις Τζόνσον, που τα πράγματα εκεί από πλευράς επιδημίας πάνε καλύτερα, πάνε πολύ καλύτερα, φαίνεται ότι προτίθεται να ασκήσει μία πολιτική που ανοίγοντας την οικονομία να συγκρατήσει για ένα διάστημα, όσο μπορεί και όσο είναι δυνατόν τους Βρετανούς μέσα στη χώρα, είναι αυτονόητο γιατί…
Χριστίνα Κοραή: …ε ναι, για να ενισχυθεί η εσωτερική οικονομία.
Γιάννης Ρέτσος: Ακριβώς. Οπότε θα νομοθετήσει κιόλας ένα μέτρο προστίμου για ταξίδια έως τέλος Ιουνίου στο εξωτερικό, όποιοι αποφασίσουν να το κάνουν. Και οι Γερμανοί από την άλλη, οι οποίοι έχουν από ότι αποδεικνύεται ασκήσει πάρα πολύ κακή πολιτική σε ό,τι έχει να κάνει με τα εμβόλια και τους εμβολιασμούς, προσπαθούν δικαιολογώντας ή θέλοντας να δικαιολογήσουν αυτή την πολιτική στο εσωτερικό κοινό, να αυστηροποιήσουν επίσης πάρα πολύ τις διαδικασίες. Άρα λοιπόν, πρέπει για να είμαστε απόλυτα ρεαλιστές, τουριστικά τουλάχιστον, να ξεχάσουμε το διάστημα μέχρι τα τέλη Μαΐου. Δεν πρόκειται να προκύψει κάτι, διότι η διεθνής συγκυρία θα είναι τέτοια που δεν θα προκύψει κάτι.
Χριστίνα Κοραή: Αυτό σημαίνει κ. Πρόεδρε ότι, με αυτό που λέει ο υπουργός τουρισμού ο κ. Θεοχάρης ότι μέσα Μαΐου ανοίξαμε και σας περιμέναμε, δεν το υιοθετούν και οι ξενοδόχοι, δεν θα ανοίξετε δηλαδή;
Γιάννης Ρέτσος: Κ. Κοραή, όχι, δεν είναι έτσι, δεν είναι έτσι. Η κυβέρνηση καλά έκανε και έβαλε μία ημερομηνία, γιατί πρέπει, ο τουρισμός είναι μια τεράστια αλυσίδα, πρέπει να δοθεί ένα μήνυμα.
Δημήτρης Τάκης: Κ. Ρέτσο, μισό λεπτό…να σας πω κάτι. Η κυβέρνηση έβαλε δύο ημερομηνίες, γιατί χτες μιλούσα με την κα Ζαχαράκη. Η μία είναι η επίσημη, 14 Μαΐου, όπου ανοίγει ο τουρισμός και η δεύτερη, είπε η κα Ζαχαράκη ότι πιλοτικά θα ανοίξουμε και από μέσα Απριλίου. Με ποιους τουρίστες;
Γιάννης Ρέτσος: Εντάξει, το «πιλοτικά» εμένα τουλάχιστον δεν μου αρέσει σαν έκφραση. Διότι δείχνει πείραμα. Και δεν πρέπει η Ελλάδα να γίνει το πειραματόζωο του διεθνούς τουρισμού. Να μιλήσουμε επαναλαμβάνω ρεαλιστικά, ότι καλώς μπαίνει μία ημερομηνία, 14 Μαΐου, η οποία μπορεί να αναθεωρηθεί το επόμενο διάστημα, διότι πρέπει να περάσει το μήνυμα στους διεθνείς tour operators, αεροπορικές εταιρείες κ.λπ., ότι μπορεί να αρχίσουν κάποιον προγραμματισμό για την Ελλάδα μετά τα μέσα Μαΐου. Τώρα, αν θα πραγματοποιηθεί, θα το…
Χριστίνα Κοραή: …τα ξενοδοχεία πότε θα ανοίξουν;
Γιάννης Ρέτσος: Τα ξενοδοχεία θα ανοίξουν όταν αρχίσουν να βλέπουν πιθανότητα να έχουν δουλειά. Το βλέπω αυτό το πράγμα μετά τον Ιούνιο. Δηλαδή από τα τέλη Μαΐου αρχές Ιουνίου, θα αρχίσουν να ανοίγουν ξενοδοχεία και ανάλογα με τη δουλειά, διότι και όλα θα γίνουν σε στάδια, μην περιμένετε να πατηθεί ένα κουμπί.
Χριστίνα Κοραή: Βέβαια, σωστό, σωστό.
Γιάννης Ρέτσος: Δηλαδή να σας πω τι θα γίνει πρώτα. Όσο βελτιώνονται οι συνθήκες οι υγειονομικές στην Ελλάδα, από τα τέλη Απριλίου, αρχές Μαΐου και μετά, μπορεί για παράδειγμα να αρχίσουμε να βλέπουμε εσωτερικές μετακινήσεις, Έλληνες δηλαδή, και μπορεί να δούμε και Ισραηλινούς. Για κόσμο από το Ισραήλ έχει ήδη αρθεί η καραντίνα. Αυτή τη στιγμή δηλαδή ο κόσμος αν επιθυμήσει να έρθει Ελλάδα, μπορεί να έρθει χωρίς καραντίνα. Το ερώτημα είναι, γιατί να έρθει με τα πάντα κλειστά. Δεν θα έρθει. Όταν όμως ανοίξει η εστίαση, ανοίξουν τα μαγαζιά, φαίνεται η εικόνα καλύτερη, τότε μπορεί να έρθουν οι Ισραηλινοί πριν τις 14 Μαΐου, μπορεί να γίνει από τα τέλη Απριλίου, δεν το ξέρουμε αυτό.
Δημήτρης Τάκης: Υπάρχει μια μαγική φράση για τον φετινό τουρισμό, που ακούει στο όνομα «πιστοποιητικό εμβολιασμού». Επικαλούμαι ξανά την συνομιλία με την κα Ζαχαράκη, η οποία είπε ότι η χώρα μας, πέρα από το ευρωπαϊκό, θα κάνει διμερείς συμφωνίες που το πιστοποιητικό εμβολιασμού θα προβλέπει και εμβόλια εκτός ΕΕ. π.χ. κινέζικο και ρωσικό, και μάλιστα είναι σε καλή επαφή με τη Σερβία, που έχει το κινέζικο εμβόλιο, με τη Ρωσία κ.λ.π. Θεωρείτε ότι θα βοηθήσει τον τουρισμό, θα βοηθήσουν αυτές οι διμερείς συμφωνίες, και το πιστοποιητικό εμβολιασμού;
Γιάννης Ρέτσος: Προφανώς, το έχουμε πει καιρό. Ο ΣΕΤΕ ήταν ο πρώτος που βγήκε και υποστήριξε την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού τον Ιανουάριο, όταν, θυμάστε όλοι κατηγορήθηκε πάρα πολύ και στο εσωτερικό της χώρας και διεθνώς, στη λογική ότι έπρεπε για πρώτη φορά να υπάρξει μια κοινή ευρωπαϊκή απόφαση για την επανεκκίνηση των ταξιδιών. Στη συνέχεια είπαμε, και πολύ σωστά, υιοθετήθηκε τελικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προβλέπεται κιόλας, ότι θα πρέπει να προβλεφθεί κάτι και για εκτός Ευρώπης χώρες. Το Green Digital Certificate προβλέπει αυτή τη στιγμή ότι είναι στη διακριτική ευχέρεια των χωρών-μελών, αν θέλουν να αποδέχονται και εμβόλια ή επισκέπτες από χώρες, οι οποίες δεν έχουν πάρει έγκριση από τον ΕΜΑ. Άρα προς την κατεύθυνση αυτή, πολύ σωστά θα προχωρήσουν διμερείς συμφωνίες, γιατί αλλιώς, αν μείνουμε μόνο επικεντρωμένοι στις Ευρωπαϊκές χώρες, δεν θα μπορέσουμε να πετύχουμε τους στόχους τους οποίους έχουμε θέσει. Πρέπει να ανοιχτούμε περισσότερο, ΗΠΑ, Ρωσία, Μ. Ανατολή, Ισραήλ που έχει γίνει ήδη μια συμφωνία και βέβαια κάποιες από τις βαλκανικές χώρες όπως Σερβία που αναφέρατε κ.λ.π., όσο μπορούμε περισσότερο, σε αγορές που ήδη έχουμε και είναι ώριμες, για να δούμε τι καλύτερο μπορούμε να πετύχουμε στο δεύτερο εξάμηνο, που αυτός είναι ο μεγάλος στόχος, δηλαδή…
Χριστίνα Κοραή: Δηλαδή να μην περιμένουμε την ΕΕ, αυτό μας λέτε, να τρέξουμε μόνοι μας.
Γιάννης Ρέτσος: Να εκμεταλλευτούμε ό,τι προκύψει από εκεί, αλλά δεν θα περιμένουμε για να ακολουθήσουμε τις όποιες εξελίξεις. Πρέπει να προηγηθούμε με βάση εκείνα που έχουν ήδη ανακοινωθεί.
Χριστίνα Κοραή: Και η τελευταία αλλά πολύ κρίσιμη, όχι ερώτηση, αλλά η απάντηση που θα μας δώσετε. Θεωρείτε ότι ο στόχος που έχει μπει από την κυβέρνηση για αυτό το καλοκαίρι, η προσδοκία, η ευχή, για το 50% του τουριστικού συναλλάγματος του 2019, δηλαδή αυτά τα 9-10 δισ., είναι εφικτός και με δεδομένο ότι από ό,τι καταλαβαίνουμε μετά τον Ιούλιο εσείς έχετε ελπίδες για έτσι μία αύξηση του τουρισμού. Θα είναι εφικτός αυτό το καλοκαίρι;
Γιάννης Ρέτσος: Ναι, είναι καλό ότι οι προσδοκίες προσγειώθηκαν, γιατί ο προϋπολογισμός θυμίζω προέβλεπε το 60% των εσόδων του 2019, το οποίο είναι ένα ποσό γύρω στα 11-11,5 δισ. Καλώς ο πρωθυπουργός έθεσε το όριο στον στόχο του 50%. Ο ΣΕΤΕ είχε πει το 50% αν θυμάστε ήδη από το Νοέμβριο του 2020. Αυτή τη στιγμή εκείνο που λέμε είναι με βάση τα δεδομένα που έχουμε, γιατί μην ξεχνάτε αυτό που σας είπα και στην αρχή, τα δεδομένα αλλάζουν μέρα με τη μέρα. Οτιδήποτε πούμε τώρα, μπορεί αύριο να είναι άκυρο. Να έχει αλλάξει και να αλλάξει πάλι.
Δημήτρης Τάκης: Είτε προς το θετικό, είτε προς το αρνητικό.
Γιάννης Ρέτσος: Ακριβώς. Αυτή τη στιγμή το να πει κανείς ότι υπάρχει πιθανότητα να κινηθούμε σε ένα εύρος μεταξύ 40% και 50% των εσόδων του 2019 που σε απόλυτο νούμερο είναι από 7,5 έως 9 δισ., ακόμα είναι εφικτό. Δεν έχει χαθεί αυτός ο στόχος, μπορεί να επιτευχθεί. Τώρα, πόσο κοντύτερα θα είμαστε στο 40% ή στο 50%, προφανώς είναι ένα πάρα πολύ κρίσιμο θέμα. Εμείς θέλουμε να φτάσουμε στο 50% και να το ξεπεράσουμε αν γίνεται. Αλλά δεν είναι στο χέρι μας.
Δημήτρης Τάκης: Αυτό ήθελα να ρωτήσω, υπάρχει περίπτωση να ξεπεράσουμε το 50%;
Γιάννης Ρέτσος: Σας λέω, δεν είναι στο χέρι μας. Όλα θα εξαρτηθούν από τους εμβολιασμούς. Οι εμβολιασμοί, μέχρι σήμερα που μιλάμε, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν αποτύχει. Το γνωρίζουμε όλοι αυτό. Αν όμως εξελιχθούν τα πράγματα Απρίλιο, Μάιο, έτσι όπως προβλέπονται οι παραδόσεις των εμβολίων στα ευρωπαϊκά κράτη, γιατί το σύστημα, τουλάχιστον στην Ελλάδα, λειτουργεί πάρα πολύ καλά των εμβολιασμών… Εμβόλια είναι αυτά που λείπουν… Αν λοιπόν έρθουν τα εμβόλια, αν υπάρχουν εμβόλια στις αγορές οι οποίες είναι οι βασικές μας και προχωρήσουν οι εμβολιασμοί και δούμε ξαφνικά τον Ιούνιο ένα τείχος ανοσίας τέτοιο που να έχει ανακόψει την πανδημία, τότε τίποτα δεν αποκλείεται. Αλλά το Α και το Ω σε όλη αυτή την ιστορία, είναι η πανδημία και η εξέλιξή της.
Χριστίνα Κοραή: Πολύ ωραία. Σας ευχαριστούμε κ. Πρόεδρε.
Γιάννης Ρέτσος: Να είστε καλά, καλημέρα σας.
