ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Καλημέρα κε Ρέτσο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Καλημέρα κα Κοραή, καλημέρα κε Τάκη, καλημέρα στους ακροατές σας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΚΗΣ: Πάμε να δούμε ποια είναι τα στοιχεία που έχετε συνολικά για το πώς εξελίσσεται, όχι μόνο η τουριστική χρονιά που τελικά τελείωσε, κυρίως αυτή που έρχεται και τι γίνεται με τους εορταστικούς προορισμούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Η χρονιά, νομίζω ότι πλέον έχουμε εξαντλήσει τον απολογισμό της, ήταν μια χρονιά η οποία προδιαγραφόταν σαν πάρα πολύ δύσκολη και ήταν πάρα πολύ δύσκολη. Τελικά κλείνουμε γύρω στα 10 δισ. Αυτό σημαίνει 3 περίπου δισ. πάνω από αυτό που είχε προϋπολογιστεί και από το υπουργείο οικονομικών, δηλαδή περίπου συν δύο μονάδες στο ποσοστό ανάπτυξης για το 2021. Άρα λοιπόν δεδομένης της συγκυρίας και των προβλημάτων της πανδημίας τα οποία συνεχίζονται, θετικός είναι ο τελικός απολογισμός. Τώρα εκείνο που έχουμε πει και εξακολουθούμε να το λέμε στον ΣΕΤΕ, είναι ότι λειτουργούμε εξακολουθητικά σε εποχή πανδημίας και αυτό θα συνεχίσει και το 2022. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε έτοιμοι για συνεχείς ανατροπές. Ήδη βλέπουμε τη μετάλλαξη Όμικρον να επηρεάζει και να αλλάζει τα δεδομένα. Δεν ξέρουμε πόσο και για πόσο. Αλλά εκείνο που είναι σημαντικό, είναι ότι η ζήτηση για την Ελλάδα παραμένει ισχυρή. Και να σας πω ότι η εποχή αυτή τη στιγμή που προέκυψε το θέμα της μετάλλαξης, δεν μπορεί να επηρεάσει τη ζήτηση για το επόμενο καλοκαίρι. Είμαστε πάρα πολύ νωρίς. Ο προγραμματισμός συνεχίζεται, δεν αλλάζει κάτι αυτή τη στιγμή. Αν πρόκειται να αλλάξει κάτι, αν και προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι δεν θα αλλάξει, θα το δούμε με την καινούρια χρονιά. Προς το παρόν συνεχίζει να υπάρχει ζήτηση για τη χώρα μας.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Τι προσδοκίες έχετε, πού βάζετε τον πήχη, εάν με κάποιον τρόπο αντιμετωπιστεί και η Όμικρον, πού μπαίνει ο πήχης για το καλοκαίρι του 2022;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Κα Κοραή, δεν είναι σωστό να βάζουμε ποσοτικούς πήχεις, γιατί βλέπετε ότι είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω τα πάντα αλλάζουν και φάνηκε αυτό από το 2021. Εκείνο που μπορώ να σας ξαναπώ είναι ότι η Ελλάδα έχει αυτή τη στιγμή- και τα τελευταία χρόνια εξακολουθητικά ισχύει αυτό, το 5ο ισχυρότερο τουριστικό brand παγκοσμίως. Άρα ζήτηση έχει η χώρα και αν τα δεδομένα της πανδημίας εξελιχθούν με το θετικό σενάριο, θα ανακάμψουμε ακόμα περισσότερο το 2022. Τώρα, αν το 2022 μπορούμε να φτάσουμε τα έσοδα του 2019, θα έλεγα ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο. Όμως υπό συνθήκες θετικής εξέλιξης, θα μπορούσε ή θα είναι το 2022 ακόμα καλύτερο από το 2021. Πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει, θα το δούμε.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΚΗΣ: Κε Ρέτσο, επειδή ακούμε και τους ειδικούς να λένε ότι ο κορωνοϊός δεν είναι μία ιστορία που θα ξεμπερδέψουμε γρήγορα από αυτόν, μιλάμε ήδη οι Βρετανία έχει παραγγείλει ήδη εμβόλια και για το 2023. Θεωρείτε ότι θα πρέπει ενδεχομένως και ο τουρισμός να προσαρμοστεί σε μία πραγματικότητα, όπου θα κάνουμε διακοπές με κορωνοϊό; Δηλαδή κάθε χρόνο περιμένουμε να τελειώσει αυτή η ιστορία, κάθε χρόνο δεν τελειώνει, άρα μήπως θα πρέπει να προσαρμόσουμε έτσι το προϊόν, ούτως ώστε να έχουμε και αύξηση του τουρισμού και να ξέρουμε ότι ο κορωνοϊός είναι εδώ και θα είναι εδώ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Ο τουρισμός κε Τάκη έχει ήδη προσαρμοστεί, διότι σας θυμίζω ότι η Ελλάδα ήταν η μόνη ουσιαστικά χώρα της Μεσογείου που λειτούργησε τουριστικά το 2020 και από τις χώρες επίσης που το 2021 πρωταγωνίστησαν. Αυτό έγινε σε ειδικές συνθήκες και με ειδικές διαδικασίες. Οι επιχειρήσεις έχουν ήδη προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα. Τώρα το θέμα είναι να δούμε πού πάει η τάση, πού πάει, αν θέλετε πώς διαμορφώνεται πλέον η ζήτηση από την άποψη του προϊόντος. Δηλαδή τι ψάχνει πλέον ο ταξιδιώτης και τι θα ψάχνει για το μέλλον, βάζοντας μέσα στην εξίσωση και τον κορωνοϊό. Αυτό προσπαθούμε να το κάνουμε και νομίζω ότι αν μη τι άλλο προσαρμοστικότητα δείξαμε. Δεν ανησυχώ ότι θα υπάρξει πρόβλημα σε αυτό. Να σας θυμίσω ότι όταν είχαμε την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους το 2001, υπήρξε τότε μία τεράστια συζήτηση, εάν θα μπορέσει ποτέ το ταξίδι και η μετακίνηση να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που τότε έφεραν αυτές οι πρωτοφανείς τρομοκρατικές επιθέσεις. Και, όχι μόνο προσαρμόστηκε, αλλά από το 2004 και μετά είχαμε μία έκρηξη του τουρισμού, που έφτασε μέχρι τη χρηματοπιστωτική κρίση στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Άρα λοιπόν σας λέω διαισθητικά ότι το ίδιο θα γίνει και τώρα. Ο τουρισμός θα προσαρμοστεί και θα δούμε τα επόμενα χρόνια μία νέα τουριστική έκρηξη, όχι στην Ελλάδα μόνο, αλλά παγκοσμίως.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Κε Ρέτσο, ας έρθουμε και στα Χριστούγεννα, τις γιορτές, οι κρατήσεις τουλάχιστον στους γνωστούς προορισμούς, έχουν φτάσει ακόμη και το 100%, σωστά;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Μην ξεχνάμε ότι σε όλη αυτή τη διαδικασία, ο κόσμος έχει πιεστεί πάρα πολύ. Υπάρχει πολύ μεγάλη διάθεση αυτήν την στιγμή να ταξιδέψει εκεί που μπορεί να ταξιδέψει. Άρα αν δεν έχουμε κάποια αλλαγή σε ότι έχει να κάνει με μέτρα περιορισμού που προσωπικά πιστεύω ότι δεν τα έχουμε, δεν φαίνεται δηλαδή αυτό αυτή τη στιγμή στον κοντινό ορίζοντα, τα τριήμερα, τα τετραήμερα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς θα δούμε πολλές μετακινήσεις Ελλήνων προς την επαρχία και προς δημοφιλείς προορισμούς.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Μπορεί να έχουμε απαγορεύσεις στους ανεμβολίαστους. Μάλλον για να τους δυσκολέψουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Νομίζω ότι είναι προφανές και αναμενόμενο.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Αυτό όμως δεν θα επηρεάσει την τουριστική κίνηση; Δηλαδή αν το βάλουν επίσημα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Κα Κοραή, αν είναι να την επηρεάσει, να την επηρεάσει. Εμείς από την αρχή στον τουρισμό και στον ΣΕΤΕ, έχουμε τηρήσει μία πολύ υπεύθυνη και ρεαλιστική στάση.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Πραγματικά, βεβαίως.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Αυτήν την στιγμή, ένα είναι το ζητούμενο, η προστασία της δημόσιας υγείας. Αν λοιπόν από τα μέτρα προστασίας πληγεί οικονομικά και ένα μέρος του τουρισμού, αυτό είναι μέσα στον προϋπολογισμό και στην εξίσωσή μας. Δεν πρόκειται να κάνουμε εκπτώσεις, ούτε πρόκειται να αλλάξουμε τη ρητορική μας σήμερα, μετά από δύο χρόνια πανδημίας, προκειμένου να έχουμε ένα ίσως καλύτερο αποτέλεσμα σε δύο τετραήμερα. Συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο από την αρχή.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Πραγματικά ο ΣΕΤΕ, Δημήτρη πρέπει να το πούμε, έχει δείξει πάρα πολύ επαγγελματισμό και κοινωνική ευθύνη.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΚΗΣ: Ωραία, ερώτημα. Xτες ο κ. Κακλαμάνης σε μία συνέντευξη που είχαμε μαζί, πρότεινε την υποχρεωτικότητα των εργαζομένων στην εστίαση και στον τουρισμό. Και ενόψει των Χριστουγέννων αλλά και εν όψει της νέας χρονιάς, Όμικρον κ.λ.π.. Τώρα που η υποχρεωτικότητα μπαίνει στο τραπέζι σε όλη την Ευρώπη και σε άλλες χώρες καθολικά, θα ήσασταν διατεθειμένος ως Πρόεδρος του ΣΕΤΕ να ξεκινήσετε εσείς μία εκστρατεία για να υπάρξει υποχρεωτικότητα των εργαζομένων στον τουρισμό τώρα, που είναι νωρίς, μην φτάσουμε ξανά στον Ιούνιο και το συζητάμε.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Κε Τάκη, κατ’ αρχήν σε τουριστικές επιχειρήσεις, καταλύματα, εταιρείες αερομεταφορών κ.α., τα ποσοστά εμβολιασμού πλέον είναι σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα. Φτάνουν και ξεπερνούν το 90%. Σε κάθε περίπτωση, είναι ξεκάθαρη η θέση μας ότι δεν μπορεί να υπάρχει ουσιαστικά απαγόρευση εισόδου στην επιχείρησή σου στον καταναλωτή και να πρέπει να είναι εμβολιασμένος και από την άλλη μεριά από την επιχείρηση να υπάρχουν ανεμβολίαστοι. Νομίζω αυτό είναι τελείως οξύμωρο, άρα λοιπόν είναι ξεκάθαρο…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΚΗΣ: …προφανώς, αλλά φαντάζομαι ότι συμφωνείτε ότι το καλοκαίρι στα καταλύματα, στα ξενοδοχεία, δεν θα υπάρχει απαγόρευση στους ανεμβολίαστους, εκτός και αν βλέπετε ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Ναι, απλώς σας λέω ότι μέχρι το καλοκαίρι δεν θα υπάρχει ανεμβολίαστος εργαζόμενος.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΚΗΣ: Α είστε τόσο αισιόδοξος.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Με ποια μορφή όμως;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Σας λέω, είναι τόσο υψηλά τα ποσοστά…
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: …α, με αυτήν την έννοια…
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: …είναι τόσο υψηλά τα ποσοστά και νομίζω ότι οδεύουν πλέον παγκοσμίως, όχι μόνο στην Ελλάδα, προς τα εκεί τα πράγματα, ώστε με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, είτε αυτό λέγεται υποχρεωτικότητα, είτε λέγεται τελικά πειθώς, η οποία θα οδηγήσει και τους τελευταίους προς αυτήν την κατεύθυνση, νομίζω ότι δεν θα υπάρχουν ανεμβολίαστοι.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Άρα εσείς πιστεύετε ότι έτσι κι αλλιώς δεν πρέπει να υπάρχει ανεμβολίαστος στον τουριστικό κλάδο και στην εστίαση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Προφανώς πιστεύω αυτό που σας είπα, ότι σε επιχείρηση ή σε χώρο που για να μπει κάποιος πρέπει να είναι εμβολιασμένος, δεν μπορεί αυτός που είναι μέσα και προσφέρει την υπηρεσία να είναι ανεμβολίαστος.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΚΗΣ: Άρα θα μπορούσε κε Ρέτσο να είναι προϋπόθεση, ακόμα και για την πρόσληψη εποχικού προσωπικού, σε όλο το κομμάτι του τουρισμού, να είναι προϋπόθεση ο εμβολιασμός; Το πιστοποιητικό εμβολιασμού;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Υπάρχουν πολλοί τρόποι κε Τάκη. Κάποιους από αυτούς τους έχουμε συζητήσει ήδη και με την κυβέρνηση. Ας περιμένουμε λιγάκι γιατί τα πράγματα συνεχώς εξελίσσονται. Αυτή η κατάσταση έχει συνεχείς αλλαγές, ας περιμένουμε λιγάκι και νομίζω θα δούμε με την καινούρια χρονιά.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΡΑΗ: Πολύ ωραία, σας ευχαριστούμε κε Πρόεδρε.
