Δείτε παρακάτω την απομαγνητοφωνημένη συνέντευξη .
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ: Να καλωσορίσουμε τον κ. Γιάννη Ρέτσο, τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ, κ. Ρέτσο καλησπέρα σας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Καλησπέρα σας, ευχαριστώ για την πρόσκληση.
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ: Εμείς ευχαριστούμε που είστε μαζί μας, μια περίοδο που όλοι προσπαθούμε να καταλάβουμε τι θα γίνει την επόμενη μέρα στον τουρισμό. Προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε όλες τις διαρροές, ανακοινώσεις που γίνονται. Σήμερα μάλιστα είχαμε και μία δήλωση από τον κ. Θεοχάρη, ο οποίος εκτίμησε ότι ουσιαστικά το ταβάνι για τα έσοδα του ελληνικού τουρισμού αναμένεται να είναι στα 8 δισ. ευρώ και θα ήθελα να ξεκινήσουμε με αυτό και να μου πείτε αν το θεωρείτε αρκετά αισιόδοξο σαν σενάριο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Έχουμε αποφύγει από την πρώτη στιγμή που έχουμε τονίσει ότι το πρόβλημα είναι πρωτόγνωρο, να κάνουμε οποιαδήποτε πρόβλεψη για νούμερα και νομίζω καλώς έχουμε κάνει και σήμερα, διότι δυόμιση μήνες μετά την έναρξη του προβλήματος δεν ξέρουμε πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις θα ξεκινήσει η δραστηριότητα. Άρα λοιπόν εγώ θα σας πω ότι το πιο σημαντικό αυτή τη στιγμή, ορόσημο που έχουμε μπροστά μας, είναι οι αυριανές ανακοινώσεις της Επιτροπής Μπρετόν για το πλαίσιο που θα λειτουργήσει, αν θα λειτουργήσει, ο τουρισμός, μεταφορές-φιλοξενία. Είναι δύο τα σενάρια τα οποία αυτή τη στιγμή είναι πάνω στο τραπέζι. Το ένα να είναι τέτοιας μορφής οι προϋποθέσεις που ουσιαστικά να καταστούν ανέφικτη τη λειτουργία του τουρισμού για φέτος στην Ευρώπη, το δεύτερο σενάριο, να είναι τέτοιες οι προϋποθέσεις και τέτοιο το πλαίσιο που θα τεθεί, που να επιτρέψει έστω και μία συμπυκνωμένη σεζόν. Εγώ προσωπικά, πέρα από το τι εύχομαι, πιστεύω ότι θα λειτουργήσει τελικά η Επιτροπή προς τη δεύτερη κατεύθυνση και θα δοθούν οι προϋποθέσεις, ούτως ώστε στο επίπεδο των μεταφορών και της φιλοξενίας, να υπάρξει μια τουριστική κίνηση. Πόσο μεγάλη, θα φανεί στο τέλος, στον απολογισμό. Αυτή τη στιγμή είναι πολύ παρακινδυνευμένο να πει ο οποιοσδήποτε τίποτα.
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ Μάλιστα. Για όσους δεν το γνωρίζουν, η συγκεκριμένη Επιτροπή, είναι μια Επιτροπή μεταφορών και τουρισμού. Θα ανακοινώσει συγκεκριμένες αποφάσεις και αυτό θα αποτελέσει βάση ενδεχομένως και για μας, για το πώς θα κινηθούμε το επόμενο διάστημα, σωστά;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Ακριβώς, είναι μια Επιτροπή με όχι αποφασιστικό χαρακτήρα, θα εισηγηθεί στο κολλέγιο των Επιτρόπων. Αλλά ουσιαστικά η Επιτροπή αυτή θα κανονίσει ή τέλος πάντων θα βάλει το πλαίσιο του πώς θα λειτουργήσει η αερομεταφορά και επίσης πώς θα προκύψουν και οι διακρατικές συμφωνίες που είναι δεδομένο ότι θα προκύψουν για φέτος, δεν πρόκειται να πάμε σε μία πανευρωπαϊκή κίνηση, αλλά και το πώς θα λειτουργήσουν οι διακρατικές συμφωνίες. Είναι πάρα πολύ σημαντικό για το αν θα υπάρξει τουρισμός, γιατί αυτή τη στιγμή υπάρχει και ένα κλίμα στην Ευρώπη, να φτιάξουμε τοπικές συνθήκες Σένγκεν, μεταξύ δύο ή τριών κρατών, κάτι το οποίο όπως καταλαβαίνετε θα είναι εξαιρετικά απαγορευτικό στο να υπάρχει σημαντικό τουριστικό ρεύμα. Άρα λοιπόν είναι πάρα πολύ σημαντικό να δούμε τι θα ανακοινωθεί αύριο.
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ: Μάλιστα, οπότε ένα μεγάλο μέρος της στρατηγικής, θα βασιστεί και σε αυτές τις συμμαχίες που θα γίνουν με άλλες χώρες. Υπάρχουν συγκεκριμένες χώρες, με τις οποίες γνωρίζετε εσείς, έχετε πληροφορίες, με τις οποίες είναι πιθανόν να συνεργαστούμε την επόμενη μέρα; Και τι οφέλη μπορούν να αποφέρουν αυτές οι συνεργασίες;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Ναι, αντιλαμβάνεστε ότι από τη στιγμή που ακόμα το βάρος, ουσιαστικά πέφτει πάνω στην υγειονομική διάσταση του θέματος, οι συμφωνίες που θα επιχειρηθεί να γίνουν, θα είναι με χώρες οι οποίες έχουν κάνει παρόμοια με εμάς καλή διαχείριση. Άρα λοιπόν αν μιλήσουμε λίγο ευρύτερα, χώρες μικρότερες όπως είναι το Ισραήλ, η Κύπρος ή και χώρες των Βαλκανίων είναι οι προφανείς στόχοι, που έχουν ξεκινήσει κάποιες συζητήσεις και θα κλιμακωθούν το επόμενο διάστημα. Από τις μεγάλες αγορές, οι χώρες εκείνες οι οποίες θα μπορούσε να προχωρήσει συμφωνία, είναι κατ’ αρχήν, βλέπω τη Γερμανία και την Αυστρία. Παραδοσιακές μας αγορές, όπως είναι η Αγγλία, η Γαλλία και η Ιταλία, έχουν κάνει τέτοια κακή διαχείριση, που δεν προσβλέπω τουλάχιστον για φέτος δυνατότητες να υπάρξει τουριστική κίνηση από τις χώρες αυτές.
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ: Μάλιστα. Πρέπει να επανεκκινηθούν και οι πτήσεις βέβαια.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΕΛΗΣ: Σε αυτό που λέει η Σοφία τώρα κ. Ρέτσο, υπάρχουν ελπίδες και με βάση τις πληροφορίες για την ελληνική πρόταση, ώστε να ξεκινήσουν οι αερομεταφορές στις 15 Ιουνίου και να κερδίσουμε ένα τμήμα κρίσιμο του καλοκαιριού και μάλιστα να έχουμε εμείς, επειδή έχουμε μέχρι στιγμής μία πάρα πολύ καλή πορεία στο υγειονομικό, κάποια μπόνους σε σχέση με τις δυνατότητες υποδοχής των τουριστών και επίσης τι εικόνα έχετε εσείς όσον αφορά τα τεστ; Τα τεστ θα γίνονται στη χώρα από την οποία θα έρχεται ο επισκέπτης;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Κ. Μπουσμπουρέλη, η αερομεταφορά είναι το νούμερο ένα, όχι μόνο για την εκκίνηση του τουρισμού, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας. Οικονομική δραστηριότητα χωρίς αερομεταφορά, είναι δύσκολο να υπάρξει, παρά τις προσαρμογές που έγιναν τους τελευταίους μήνες μέσω της ηλεκτρονικής πλέον αν θέλετε οικονομικής δραστηριότητας. Άρα λοιπόν επειδή είναι πάρα πολύ σοβαρό το ζήτημα, θεωρώ ότι θα δρομολογηθούν άμεσα λύσεις και θεωρώ ότι σταδιακά, με έναν τρόπο βιώσιμο, θα ξεκινήσουν πτήσεις. Ήδη οι μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρείες του κόσμου, γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, ότι έχουν ζητήσει πολύ μεγάλα πακέτα στήριξης, άρα όσο καθυστερεί η επαναλειτουργία της αερομεταφοράς, τόσο μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα και για τα κράτη. Αισιοδοξώ λοιπόν ότι μέσα στον Μάιο, θα καταλήξουν στο πλαίσιο και σιγά σιγά μέσα στον Ιούνιο θα δούμε τις πρώτες πτήσεις. Τώρα, πτήσεις από το εξωτερικό για την Ελλάδα, για να είμαστε ρεαλιστές, δύσκολα θα δούμε πριν τον Ιούλιο. Αλλά και αυτό είναι μέσα αν θέλετε στο θετικό σενάριο.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΕΛΗΣ: Όσον αφορά τα τεστ, που είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Ναι, είναι και νομίζω ότι θα υπάρξει και τοποθέτηση της Επιτροπής Μπρετόν αύριο για το θέμα αυτό. Το σίγουρο είναι ότι εμείς ως χώρα, δεν μπορούμε να διαχειριστούμε το θέμα εσωτερικά, δηλαδή τα τεστ θα πρέπει να γίνονται σίγουρα στις χώρες προέλευσης. Πριν δηλαδή αναχωρήσει ο ταξιδιώτης για τη χώρα που θέλει να επισκεφθεί.
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ: Μάλιστα. Επειδή γίνεται μεγάλη συζήτηση τις τελευταίες ημέρες για τα υγειονομικά πρωτόκολλα, πότε θα έχουμε σαφείς οδηγίες για το πώς θα κινηθούν την επόμενη μέρα όλες οι επιχειρήσεις του κλάδου, γιατί δεν είναι εύκολο κομμάτι αυτό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Ο ιδιωτικός τομέας έχει καταθέσει τις προτάσεις του, ολοκληρωμένες, για το σύνολο της τουριστικής βιομηχανίας. Έχουν γίνει, και σήμερα έγινε μία σύσκεψη και μία επαφή με το υπουργείο Τουρισμού. Θεωρώ πλέον ότι είναι σε μία τελική διαδικασία, πιστεύω ότι τις επόμενες ημέρες, τουλάχιστον για τα βασικά, δηλαδή κατ’ αρχήν για τα τουριστικά καταλύματα, θα μπορεί να υπάρξει πλέον ολοκληρωμένη μία αρχική πρόταση λειτουργίας. Να έχουμε πάντα στο μυαλό μας βέβαια, ότι οι προτάσεις αυτές θα αναπροσαρμόζονται, δηλαδή η οικονομία περιμένει ότι όσο εξελίσσεται καλά υγειονομικά το φαινόμενο, ελπίζουμε να εξελιχθεί καλά. Θα αναπροσαρμόζονται και οι κανόνες λειτουργίας, ούτως ώστε στο τέλος να υπάρξει μια τουριστική κίνηση η οποία θα μπορεί να εξελιχθεί, τουλάχιστον σε ένα πλαίσιο ομαλότητας, όχι όπως πριν, αλλά σε ένα πλαίσιο ομαλότητας.
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ Μάλιστα. Ξέρετε όμως, μπορεί να το συζητάμε και να ακούγεται απλό, αλλά στην πράξη είναι πάρα πολύ δύσκολο. Και μάλιστα διάβαζα και τις ανακοινώσεις, το σχέδιο λειτουργίας για την ακτοπλοΐα, που ήταν 21 σελίδες, προβλέπει τα πάντα. Φαντάζομαι κάτι αντίστοιχο θα γίνει για τις δικές σας επιχειρήσεις και η αλήθεια είναι ότι οι υπερβολικοί κανόνες ενδέχεται κάποιους να τους δυσκολέψουν. Γιατί για κάποιες εταιρείες, μεγάλες εταιρείες, υπάρχει το budget για να προχωρήσουν σε αυτήν την προσαρμογή. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες εταιρείες οι οποίες θα δυσκολευτούν ενδεχομένως και με δεδομένο ότι τα έσοδά τους θα είναι σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Είναι όπως το λέτε και για αυτό ως ιδιωτικός τομέας, ως ΣΕΤΕ, ως κοινωνικός εταίρος, επιχειρήσαμε από την αρχή οι προτάσεις μας να είναι όσο πιο ρεαλιστικές γίνεται. Προφανώς οι τελευταίες αποφάσεις θα είναι της κυβέρνησης και των υγειονομικών συμβούλων, αλλά σας επαναλαμβάνω, επειδή είναι πολύ δυναμική η κατάσταση και επειδή τα πράγματα αλλάζουν μέρα με τη μέρα, εβδομάδα με την εβδομάδα, ας κρατήσουμε ότι αυτό που θα δούμε σήμερα σαν αρχικό τρόπο λειτουργίας, υπάρχει και το σενάριο να εξελιχθεί πολύ καλύτερος τελικά στην πράξη, όταν χρειαστεί να ανοίξουν οι επιχειρήσεις.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΕΛΗΣ: Θα υπάρξουν μέτρα στήριξης κ. Ρέτσο, θα ζητήσετε εσείς ως ΣΕΤΕ μέτρα στήριξης για τους επιχειρηματίες του κλάδου;
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ: Μιας και το λες αυτό Παναγιώτη, να δούμε τι επεξεργάζεται η κυβέρνηση και στη συνέχεια να μας το σχολιάσει ο κ. Ρέτσος, να δούμε επιγραμματικά ποια είναι τα πλάνα του οικονομικού επιτελείου, αρχικά είναι φυσικά η μείωση στον κλάδο της εστίασης. Η κυβέρνηση φαίνεται ότι είναι αποφασισμένη στο να το προχωρήσει αυτό, να στηρίξει μέσω της μείωσης του ΦΠΑ, επίσης μείωση του ΦΠΑ στον τουρισμό, αυτό που εξετάζεται σοβαρά από το υπουργείο Οικονομικών είναι να υπαχθούν εκτάκτως για την καλοκαιρινή περίοδο οι διανυκτερεύσεις στο υπερμειωμένο συντελεστή στο 6% από 13% που είναι σήμερα. Επίσης μείωση ή και προσωρινή αναστολή του τέλους διαμονής στα ξενοδοχεία. Να σημειώσουμε ότι το τέλος διαμονής κυμαίνεται από 0,5 έως και 4 ευρώ ανά άτομο και ανά διανυκτέρευση, ανάλογα με τον αριθμό των αστεριών του τουριστικού καταλύματος, αυτό με το τέλος διαμονής. Επίσης εξετάζεται προσωρινή μείωση του συντελεστή ΦΠΑ για τις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες, προκειμένου να στηριχθεί κατά κύριο λόγο ο εσωτερικός τουρισμός. Εδώ η πρόταση που εξετάζεται από το υπουργείο προβλέπει τη μείωση του συντελεστή από το 24% στο 13% για τους μήνες της τουριστικής σεζόν. Επίσης μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στις αεροπορικές μεταφορές. Σήμερα να θυμίσουμε τα αεροπορικά που εκδίδονται εγχώρια υπάγονται σε συντελεστή 24% και παροχή φυσικά οικονομικών κινήτρων για την ανακαίνιση και την αναβάθμιση των ξενοδοχειακών μονάδων. Αυτά βρίσκονται στο τραπέζι, θα ήθελα να μου πείτε πώς τα ακούτε και αν έχετε εσείς ενδεχομένως όπως είπε και ο Παναγιώτης και κάποιες επιπλέον προτάσεις.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΕΛΗΣ: Αυτό το οποίο εγώ θέλω να διευκρινίσω, είναι αν υπάρχουν συγκεκριμένα βοηθήματα τα οποία θα ζητήσετε εσείς ως ΣΕΤΕ για τους επιχειρηματίες του κλάδου, οι οποίοι έχουν βρεθεί σε δύσκολη θέση αυτή τη στιγμή. Διότι υπάρχουν ισχυρές ξενοδοχειακές μονάδες οι οποίες ενδεχομένως να έχουν και άλλους στόχους μέσα από αυτόν τον ανταγωνισμό και υπάρχει και ο μέσος επιχειρηματίας ο οποίος ενδεχομένως και ένα μεγάλο μέρος αντιμετωπίζει πρόβλημα επιβίωσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Κατ’ αρχήν περιγράψατε το πλαίσιο αυτών που έχουμε ήδη ζητήσει και έχουμε συζητήσει με την κυβέρνηση, το ΦΠΑ το αναλύσατε, δεν χρειάζεται να πω κάτι παραπάνω. Για τα πρωτόκολλα συζητήσαμε πριν, είναι και αυτό μέσα στα θέματα που έχουμε συζητήσει. Το πιο σημαντικό για εμάς αυτή τη στιγμή, είναι το πρόγραμμα επιδότησης εργασίας, το οποίο θα ισχύσει στις επιχειρήσεις από την 1η Ιουνίου και μετά, που θα αρθεί η απαγόρευση λειτουργίας και θα πρέπει να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον σχεδόν μηδενικών εσόδων για μια περίοδο. Το πρόγραμμα αυτό νομίζω είναι στην τελική του πλέον επεξεργασία. Γνωρίζετε ότι είναι μέσω ευρωπαϊκών χρημάτων, το λεγόμενο πρόγραμμα SURE, το οποίο θα στηρίξει την επιδότηση απασχόλησης, βασίζεται στη λογική της συμμετοχής, στην αμοιβή του εργαζομένου, της επιχείρησης, του κράτους και του ίδιου του εργαζομένου. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, τόσο για τη διατήρηση θέσεων εργασίας, όσο και για την ανάσχεση των απολύσεων και την αύξηση της ανεργίας. Αυτό είναι λοιπόν κάτι πάρα πολύ σημαντικό, το οποίο συζητάμε και θεωρώ ότι θα είναι μέσα στα μέτρα τα οποία πρόκειται να ανακοινωθούν. Τώρα όσον αφορά αυτό που με ρώτησε ο κ. Μπουσμπουρέλης, είναι αυτονόητο ότι η ρευστότητα είναι ένα τεράστιο ζήτημα για τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτου μεγέθους. Επίσης να διευκρινίσω ότι ο ΣΕΤΕ περιλαμβάνει όλο τον τουρισμό, όχι μόνο ξενοδοχεία, ταξιδιωτικά γραφεία, αεροπορικές εταιρείες, ακτοπλοΐα, κρουαζιέρα, όλους τους κλάδους του τουρισμού. Προσπαθούμε συνεπώς να δούμε με βάση και τα εργαλεία που υπάρχουν, τις επόμενες ημέρες έως τις 18 Μαΐου έχουμε την ενημέρωση. Θα είναι πλέον στη διάθεση της αγοράς το εγγυοδοτικό πρόγραμμα μέσω αναπτυξιακής τράπεζας, το οποίο θα οδηγήσει σε μία ρευστότητα περίπου 7 δισ. ευρώ για την αγορά, όχι μόνο για τον τουρισμό, ευρύτερα για την αγορά. Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, υπάρχει ενδεχόμενο να χρειαστούν και άλλα στην πορεία. Εδώ θα είμαστε να τα παρακολουθούμε και ότι μπορούμε να συνεισφέρουμε σε προτάσεις ή τέλος πάντων σε ιδέες για τη συνέχεια. Διότι δεν θα λυθεί το θέμα την 1η Ιουνίου που σταδιακά θα επανεκκινήσει ο τουρισμός. Θα δούμε πολλά στη συνέχεια. Όπου λοιπόν χρειαστεί, είμαστε εδώ να παρέμβουμε.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΕΛΗΣ: Ενδέχεται να δούμε μέσα από αυτήν την πραγματικότητα που διαμορφώνεται και με βάση ότι θα υπάρξουν ξενοδοχειακές μονάδες που θα αντιμετωπίσουν προβλήματα επιβίωσης, αλλά ενδεχομένως να έχουν καλές υποδομές, να δούμε εξαγορές, να δούμε πακέτα τα οποία κάποιοι ισχυροί θα πάρουν, είτε είναι εγχώριες ξενοδοχειακές μονάδες, είτε είναι funds, και να δούμε έτσι και μια ανακατάταξη, λόγω αυτής της κρίσης;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Στις μεγάλες κρίσεις κ. Μπουσμπουρέλη, το ξέρετε διότι έχετε και χρόνια εμπειρία στο οικονομικό ρεπορτάζ, γίνονται και μεγάλες ανακατατάξεις. Αν πάμε στο πρόσφατο παρελθόν, στην χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, παγκοσμίως αλλάξανε χέρια πάρα πολλές γιγάντιες επιχειρήσεις. Άρα λοιπόν σε καμία περίπτωση δεν μπορώ να πω ότι όχι, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Είναι μια τεράστια κρίση, είναι μια πολεμική κατάσταση την οποία δεν έχει ξαναζήσει κανένας μας, όχι απλώς στο πρόσφατο παρελθόν, και παλιότερα και προφανώς είναι αναμενόμενο.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΕΛΗΣ: Και κάτι τελευταίο κ. Ρέτσο, σε αυτό το πολύ ενδιαφέρον teleconference που είχατε κάνει με τον κ. Βενιζέλο, τον κ. Μυτιληναίο και τον κ. Καραβία, ήσασταν ιδιαίτερα συγκρατημένος όσον αφορά τη δυνατότητα ανάκαμψης του ελληνικού τουρισμού. Και είπατε ότι το 2022 θα είστε πολύ ευχαριστημένος εάν πιάσουμε κάποια νούμερα τα οποία θα απέχουν από το 2019. Μπορείτε λίγο να μας δώσετε το στίγμα και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορούμε να δούμε έναν τουρισμό να επανέρχεται του χρόνου με μεγαλύτερη ορμητικότητα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Κοιτάξτε, αυτή η άποψη έχει και την αισιόδοξη και την απαισιόδοξη ανάγνωσή της. Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι τα έσοδα του 2019 ήταν το απόλυτο ρεκόρ στην ιστορία του ελληνικού τουρισμού. Πολύ υψηλό νούμερο, που με την άμεση και έμμεση συνεισφορά του, ήταν περίπου το 25% του ΑΕΠ μας. Άρα λοιπόν δεν σημαίνει ότι για να είναι πετυχημένος ο τουρισμός ή να είναι επιτυχής η συνεισφορά του στην οικονομία θα πρέπει σώνει και καλά να πιάσει τα νούμερα του 2019. Λέω λοιπόν ότι από το 2021, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα αρχίσει η διαδικασία ανάκαμψης και θεωρώ πάρα πολύ πιθανό, αν έχουμε και θετική εξέλιξη στα ιατρικά, το 2022 να έχουμε ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εσόδων και το 2023 να έχουμε ξαναφτάσει στα έσοδα του 2019. Δεν σημαίνει ότι το 2021 και το 2022, έχοντας ανακτήσει για παράδειγμα το 80% των εσόδων του 2019, θα είναι κακές χρονιές, έτσι; Προς θεού. Απλά για να ξαναδούμε τα νούμερα του 2019, θα χρειαστούμε ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστον 2 ετών.
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ: Με τι ποσοστό σε σχέση με τα περσινά μεγέθη θα ήσασταν ικανοποιημένοι για φέτος κ. Ρέτσο;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Αν λάβετε υπόψη ότι ξεκινάμε από το μηδέν αυτή τη στιγμή, διότι ουσιαστικά δεν έχει ξεκινήσει η τουριστική βιομηχανία, οτιδήποτε ανακτήσουμε από εδώ και στο εξής, θα είναι επιτυχία. Οτιδήποτε νούμερο μου πείτε από εδώ και στο εξής, από το μηδέν δηλαδή, θα είναι επιτυχία. Όσο πιο ψηλά είναι αυτό το νούμερο, τόσο καλύτερα θα είναι τα πράγματα για εργαζόμενους και επιχειρήσεις και προφανώς και για την οικονομία μας. Όσο μικρότερο είναι το νούμερο, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ύφεση για τη χώρα, κάτι το οποίο κανείς μας δεν θέλει.
ΣΟΦΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ: Θέλω να σας ευχαριστήσουμε πολύ κ. Ρέτσο που ήσασταν μαζί μας, καλή συνέχεια και καλή δύναμη στις προσπάθειές σας, να είστε καλά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Εγώ σας ευχαριστώ πολύ.
