Δείτε εδώ το video (11:40-22:53) και παρακάτω την απομαγνητοφωνημένη παρέμβαση.
ΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Θα μιλήσουμε με τον κ. Γιάννη Ρέτσο, τον Πρόεδρο του Συνδέσμου των Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, να δούμε την εκτίμησή του. Καλησπέρα σας κ. Ρέτσο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Καλησπέρα σας, ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση.
ΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Ευχή όλων, είναι να σωθεί με έναν τρόπο η φετινή τουριστική περίοδος. Ποια είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιείτε; Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Το να σωθεί είναι μια σχετική έννοια. Όπως είπατε πάρα πολύ καλά στην εισαγωγή σας, η μορφή αυτής της κρίσης που είναι πρωτοφανής και πρωτόγνωρη για όλο τον πλανήτη, όχι μόνο για τη χώρα μας, πρώτα από όλα έπληξε την μετακίνηση, άρα τις μεταφορές στον τουρισμό. Οπότε λοιπόν, αυτή τη στιγμή είμαστε σε μία κατάσταση ουσιαστικά που προσπαθούμε να συνέλθουμε από ένα σοκ 50 ημερών. Έχει ολοκληρωθεί ένας πρώτος γύρος μέτρων, που είχε αποκλειστικό στόχο να κρατήσει τις επιχειρήσεις του τουρισμού σε ένα safe mode. Διότι όταν ξεκίνησε το πρόβλημα, εκεί στις αρχές Μαρτίου και κλιμακώθηκε στα μέσα Μαρτίου, σας θυμίζω ότι οι εποχικές επιχειρήσεις του τουρισμού, που είναι η πλειοψηφία, δεν είχαν ακόμα ξεκινήσει τη δραστηριότητά τους. Λειτουργούσαν οι δωδεκάμηνης λειτουργίας. Οπότε σε πρώτη φάση και με βάση τις συμβουλές των επιστημόνων, απαγορεύτηκε η λειτουργία των εποχικών επιχειρήσεων, κατ’ αρχήν έως τα τέλη Απριλίου και κάποια στιγμή, στις 23 Μαρτίου, αποφασίστηκε και το κλείσιμο των τουριστικών επιχειρήσεων συνεχούς λειτουργίας, κυρίως των καταλυμάτων.
ΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Αυτά στο κομμάτι το υγειονομικό. Στο κομμάτι της οικονομίας να πάμε, τώρα λοιπόν, τι χρειάζεται, τι εργαλεία χρειάζεται η οικονομία μας, ο τουρισμός συγκεκριμένα και ποια είναι τα μέτρα τα οποία σχεδιάζετε;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Αυτή τη στιγμή είμαστε μέσα Απριλίου, στην Ελλάδα έχει έρθει συνάλλαγμα 600-650 εκατομμυρίων. Είναι από τους δύο πρώτους μήνες που λειτουργούσαν όσες επιχειρήσεις λειτουργούσαν. Οπότε όπως αντιλαμβάνεστε υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη απόσταση που μας χωρίζει αυτή τη στιγμή από τα περίπου 21 δισ. που είχαμε πέρυσι από άμεσο τουριστικό συνάλλαγμα και κρουαζιέρα. Είμαστε πλέον σε μία φάση που μετά το Πάσχα θα αρχίσουν οι συζητήσεις, σε επίπεδο κατ’ αρχήν κυβέρνησης με τους επιστήμονες και τους υγειονομικούς, για το πώς επανεκκινείται η οικονομία. Κάποια στιγμή λοιπόν, θα έρθει και η ώρα των τουριστικών επιχειρήσεων να ξανάξεκινήσουν. Δύο είναι οι βραχίονες και οι άξονες που θα πρέπει να κινηθούμε: Ο ένας της βιωσιμότητας και ο άλλος της ανταγωνιστικότητας. Όταν μιλάω για βιωσιμότητα, μιλάω για εργαλεία χρηματοδοτικά, ρευστότητας δηλαδή, για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να επανεκκινήσουν. Διότι αυτή τη στιγμή θα πρέπει να σας θυμίσω ότι οι προκαταβολές από το εξωτερικό έχουν σταματήσει. Όσες είχαν έρθει, είχαν έρθει τον πρώτο μήνα του χρόνου, αλλά και αυτές που είχαν έρθει έχουν πλέον καταναλωθεί, είτε για επενδύσεις, είτε για επιστροφές προκαταβολών από τις ακυρώσεις που έχουν προκύψει. Άρα λοιπόν τα χρηματοδοτικά εργαλεία είναι ο ένας άξονας, δηλαδή ρευστότητα. Ο δεύτερος άξονας είναι ο άξονας της ανταγωνιστικότητα. Διότι κάποια στιγμή η χώρα μας θα πρέπει να κεφαλαιοποιήσει το πολύ καλό brand που έχει αυτή τη στιγμή ισχυροποιήσει και φτιάξει από την πολύ καλή διαχείριση του υγειονομικού ζητήματος. Θεωρείται πλέον παγκοσμίως μια σοβαρή χώρα. Στο κομμάτι λοιπόν της ανταγωνιστικότητας, είναι πάρα πολύ σημαντικό να χρησιμοποιήσουμε εργαλεία όπως η αποκλιμάκωση των συντελεστών του ΦΠΑ.
ΝΙΚΟΛ ΛΕΙΒΑΔΑΡΗ: Να σας ρωτήσω κάτι, μας είπατε ότι 21 δισ. είχαμε πέρυσι έσοδα απευθείας από το τουριστικό συνάλλαγμα ουσιαστικά. Για να πούμε ότι αντέχουμε, ότι τη σώζουμε την παρτίδα να το πω απλά, με τι ποσό θα είμαστε ικανοποιημένοι φέτος;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Δεν υπάρχει απάντηση σε αυτό. Όποιος σας δώσει την οποιαδήποτε εκτίμηση, θα πέσει έξω. Θα εξαρτηθεί από πάρα πολλούς παράγοντες. Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να δούμε πώς αίρονται οι απαγορεύσεις, κατ’ αρχήν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Οπότε δηλαδή ο Ευρωπαίος θα επιτρέπεται από τη χώρα του να μπορεί να ταξιδεύσει. Το δεύτερο είναι τα πρωτόκολλα που θα ισχύσουν για τις αερομεταφορές, τα αεροπλάνα. Υπό ποια προϋπόθεση μπορείς να μπεις σε ένα αεροπλάνο για να πας σε μια άλλη χώρα. Και τρίτον, η χώρα υποδοχής, δηλαδή εμείς, με ποιες προϋποθέσεις και κάτω από ποιες συνθήκες, θα δεχόμαστε τουρίστες από χώρες και ειδικά από χώρες οι οποίες έχουν πάρα πολύ μεγάλο υγειονομικό πρόβλημα.
ΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Μιλήσατε για πρωτόκολλα, τα οποία είναι και με τις αεροπορικές εταιρείες, και με τα ξενοδοχεία. Υπάρχει συντονισμένη προσπάθεια; Λογικά θα είστε τώρα σε συζητήσεις, εσείς του χώρου, αλλά φαντάζομαι και οι κυβερνήσεις, προκειμένου να υπάρξει ένας σχεδιασμός σχετικά με την επιστροφή στην κανονικότητα και την διαμόρφωση των πρωτοκόλλων. Πόσο αυστηρά θα είναι αυτά τα πρωτόκολλα και από πότε θα λειτουργήσουν; Κάθε χώρα θα έχει τα δικά της πρωτόκολλα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Στην τηλεδιάσκεψη που είχαμε την περασμένη εβδομάδα με τον Πρωθυπουργό, τονίσαμε αυτή την ανάγκη και μας μεταφέρθηκε ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να πιέσει προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής απόφασης, αλλά οφείλω να σας πω ότι δεν είμαι πολύ αισιόδοξος με ότι βλέπω να εξελίσσεται πανευρωπαϊκά. Δηλαδή βλέπουμε ήδη χώρες να ξεκινούν μόνες τους άρσεις απαγορεύσεων, χωρίς κεντρική συνεννόηση, και βλέπουμε επίσης πρόσφατα, το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε μια συνέντευξή της ουσιαστικά να δίνει οδηγία προς τους Ευρωπαίους πολίτες να μην προγραμματίσουν διακοπές το καλοκαίρι.
ΝΙΚΟΛ ΛΕΙΒΑΔΑΡΗ: Πώς το εισπράττετε αυτό γιατί μας έκανε εντύπωση, σε όλους, προκαλεί αίσθηση το μην κανονίστε διακοπές.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Κοιτάξτε, κατ’ αρχήν το αποτέλεσμα αυτού, είναι αυτό που σας λέω, να υπάρχει μια απαισιοδοξία για το αν θα επιτύχουμε τελικά κοινές ευρωπαϊκές αποφάσεις. Αλλά εδώ φαίνεται ότι κάθε χώρα κοιτάει τις προσωπικές της ανάγκες και τις ανάγκες της δικής της οικονομίας. Οπότε όπως καταλαβαίνετε, χώρες του βορρά που δεν εξαρτώνται από τον τουρισμό, ρίχνουν όλο το βάρος στην επανεκκίνηση των δικών τους βασικών τομέων, που είναι η βιομηχανία, οι άλλες μορφές παραγωγής και προφανώς δεν θέλουν το φαινόμενο αυτό το υγειονομικό να δημιουργήσει πρόβλημα.
ΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Οι άλλες μεσογειακές χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο, ποια είναι η τάση που επικρατεί σε αυτές, στη Γαλλία, στην Ιταλία…
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Οι βασικοί μας ανταγωνιστές αυτή τη στιγμή ουσιαστικά είναι και τα χειρότερα υγειονομικά παραδείγματα στον κόσμο. Επειδή έχουμε μια στενή επαφή, ως ΣΕΤΕ συνεργαζόμαστε πάρα πολύ στενά με τον ιταλικό και τον γερμανικό ΣΕΤΕ, οι Ιταλοί μας παραδέχτηκαν πολύ πρόσφατα ότι ο τουρισμός τους εκεί είναι 50% εισερχόμενος, 50% εσωτερικός σε δωδεκάμηνη βάση. Μας παραδέχτηκαν λοιπόν ότι για φέτος προϋπολογίζουν μηδέν το κομμάτι το εισερχόμενο και θα ρίξουν όλο το βάρος στον εσωτερικό. Οπότε όπως αντιλαμβάνεστε ο ανταγωνισμός μας, μιλάμε για τους επόμενους μήνες, θα είναι εξοντωμένος. Αυτό είναι μια ευκαιρία για εμάς, αλλά όχι άμεση ευκαιρία. Αυτή είναι και μεσοπρόθεσμη ευκαιρία. Δηλαδή αυτό θα το κεφαλαιοποιήσουμε του χρόνου.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΥ: Αν μου επιτρέπετε για να είμαστε ρεαλιστές και το έχετε ομολογήσει και εσείς, σε κάποιες άλλες παρεμβάσεις που έχετε κάνει, στο τέλος αυτής της ιστορίας πάρα πολλές επιχειρήσεις στον χώρο του τουρισμού και δεν μιλώ μόνο για τα ξενοδοχεία, δεν θα τα έχουν καταφέρει. Είναι ένα θέμα το οποίο έχει τεθεί από πολλές πλευρές, και από το ΙΟΒΕ και από άλλους παράγοντες της αγοράς. Μήπως τελικά έχουμε βάλει πάρα πολλά αυγά στο καλάθι του τουρισμού και αυτή τη στιγμή, υπό το βάρος όλης αυτής της περιπέτειας της οικονομικής, θα αναγκαστούμε να ξανασχεδιάσουμε το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο τουρισμός θα χρειαστεί να συρρικνωθεί;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Ξέρετε όταν είσαι μέσα σε μία μάχη, δεν έχεις το χρόνο ούτε το περιθώριο να σχεδιάσεις καινούρια παραγωγικά μοντέλα. Αν θέλετε αυτό είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση στην οποία θα μπορούσα να συμφωνήσω μαζί σας, ότι μια σύγχρονη δυτική οικονομία δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στον τουρισμό ή αποκλειστικά στον τουρισμό ή κατά το μεγαλύτερο μέρος στον τουρισμό. Από τη στιγμή όμως που ο τουρισμός σήμερα είναι το +25% του ΑΕΠ της χώρας μας, θα πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε, προκειμένου να τον στηρίξουμε. Από εκεί και πέρα, εγώ θα πρέπει να σας πω ότι, χωρίς να θέλω να φανώ αισιόδοξος, δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι ο τουρισμός, παρά τη σφοδρότητα της κρίσης, δεν θα αντέξει και θα καταρρεύσει. Εγώ πιστεύω ότι ο τουρισμός τα τελευταία χρόνια, την τελευταία δεκαετία, έχει φτιάξει γερές βάσεις, έχει φτιάξει στέρεες βάσεις και έχει τις υποδομές εκείνες που μπορεί να περάσει δυσκολίες. Προφανώς και σε αυτή τη συγκυρία δεν θα τα καταφέρουν όλοι. Όμως σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι ο τουρισμός μας θα καταρρεύσει. Χρειάζεται στήριξη, έχουμε συνεργασία με την πολιτεία και θεωρώ ότι θα ανταποκριθεί και στο επόμενο βήμα που σας είπα, που είναι το κομμάτι της στήριξης της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΥ: Έχετε κάποια απάντηση στο αίτημα για την μείωση του ΦΠΑ το οποίο έχετε θέσει;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Θεωρώ θα το δούμε τις επόμενες εβδομάδες αυτό, έχει τεθεί […]
ΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Σε τι ποσοστό ζητάτε μείωση κ. Πρόεδρε;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Στα ποσοστά τα οποία είχαμε παλαιότερα στην Ελλάδα και τα οποία θα μας καταστήσουν ανταγωνιστικούς απέναντι σε άλλες μεσογειακές χώρες. Στη διαμονή στο 6%, στις εγχώριες μεταφορές, στην εστίαση και στο τουριστικό πακέτο στο 13%.
ΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Τώρα, κ. Πρόεδρε, είναι ευκαιρία για τον εσωτερικό τουρισμό; Και πείτε μας λίγο, πολλοί σκέφτονται ήδη, μετά από τόσο εγκλεισμό, πώς θα είναι το καλοκαίρι. Πώς νομίζετε, κατά τον Ιούλιο τον Αύγουστο, εκτιμάτε ότι θα υπάρξει έτσι, αυτό το γνωστό ελληνικό καλοκαίρι που όλοι βιώνουμε και όλοι αγαπάμε;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Είναι κάτι το οποίο πραγματικά ευχόμαστε. Διότι αυτό το δίμηνο που θα ολοκληρώσουμε σχεδόν, εγκλεισμού, προφανώς σε όλους δημιουργεί αυτή τη διάθεση. Κατανοούμε βέβαια οι επαγγελματίες και οι επιχειρηματίες του τουρισμού και γενικότερα της οικονομίας ότι θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και το οικονομικό πρόβλημα του Έλληνα μετά από τόσο μεγάλο διάστημα απραξίας και ύφεσης, έτσι όπως υπολογίζεται, αλλά θεωρώ ότι ως ένα σημείο, ο εσωτερικός τουρισμός θα βοηθηθεί φέτος το καλοκαίρι και από τις επιχειρήσεις, με την τιμολογιακή τους πολιτική…
ΝΙΚΟΛ ΛΕΙΒΑΔΑΡΗ: … Θα ρίξετε τιμές κ. Ρέτσο, θα βοηθήσετε προς αυτή την κατεύθυνση;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΟΣ: Προφανώς η αγορά προσαρμόζεται πάρα πολύ γρήγορα και νομίζω ότι θα υπάρξει και συνδυαστική βοήθεια και από την πλευρά της πολιτείας, αλλά αυτό να σας σημειώσω ότι είναι απλά μία τονωτική ένεση, πολύ απαραίτητη, για τη γέφυρα για την επόμενη χρονιά. Δεν είναι ξένο συνάλλαγμα, δεν έχει να κάνει σε τίποτα με την ισχυροποίηση της οικονομίας μας. Είναι κάτι που θα βοηθήσει επιχειρήσεις να παραμείνουν ζωντανές, για να μπορέσουν να ζητήσουν ένα καλύτερο αύριο το 2021.
ΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ : Κ. Ρέτσο σας ευχαριστώ πολύ.
