Οι Προκλήσεις των Τουριστικών Επιχειρήσεων το 2021
Κυρίες και κύριοι,
Αξιότιμοι σύνεδροι,
Ευχαριστώ για την πρόσκληση στη διοργάνωσή σας, σε μία τόσο κρίσιμη στιγμή για τον ελληνικό τουρισμό, όπου η επανεκκίνηση βρίσκεται πλέον προ των πυλών.
Όπως είναι φυσικό, αυτό που απασχολεί την παρούσα στιγμή όλους όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό είναι η πορεία του τομέα κατά τη φετινή χρονιά.
Η εμπειρία της προηγούμενης χρονιάς διδάσκει με τον πιο εμφατικό τρόπο, ότι θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, ψύχραιμοι και να σχεδιάζουμε βήμα-βήμα τις επόμενές μας κινήσεις.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι του τουρισμού, εργαζόμενοι και επιχειρηματίες, στάθηκαν, από την έναρξη ακόμη της πανδημίας έως και σήμερα στο ύψος των περιστάσεων, με υπευθυνότητα, σθένος, φροντίδα και επιμονή.
Έτσι και για το επόμενο διάστημα το μεγάλο ζητούμενο είναι να προχωρήσουμε στην επανέναρξη του τουρισμού με ασφάλεια και εφαρμόσιμους κανόνες.
Αν και η υγειονομική εξέλιξη, παρέμενε και παραμένει βασικός παράγοντας για την πορεία της νέας τουριστικής περιόδου, το άνοιγμα της οικονομίας καθίσταται επιτακτικό, περισσότερο από ποτέ.
Πράγματι, έφτασε η στιγμή που η χώρα μας, θα υποδεχθεί τους επισκέπτες της. Έχει συνεπώς την υποχρέωση, να αποτελέσει για εκείνους έναν υγειονομικά ασφαλή προορισμό. Επί του παρόντος, αυτό περιορίζει εύλογα την προοπτική υποδοχής μεγάλων τουριστικών ροών.
Ανεξάρτητα όμως από τις κατά τόπους αποφάσεις και την πορεία των εμβολιασμών παγκοσμίως, η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει. Να προχωρήσει ώριμα, όπως κάνει ήδη. Με σταθερές ενέργειες, προκειμένου να ενισχύσει τις ροές από τις παραδοσιακές αγορές της, αλλά και να προσελκύσει επισκέπτες από νέες.
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, σε αυτή την εξίσου δύσκολη τουριστική αφετηρία, είναι σημαντικό, όλοι οι κανόνες μας σχετικά με τους όρους εισόδου και εξόδου των επισκεπτών, να είναι σαφείς. Αυτό θα είναι και το ισχυρό μας θεμέλιο-η συνέπεια.
Ωστόσο, οι όποιες προβλέψεις για το εγγύς μέλλον, θα πρέπει να είναι ρεαλιστικές. Να στηρίζονται σε στοιχεία και να προσαρμόζονται ανάλογα με τις εξελίξεις.
Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία και τα σημερινά δεδομένα στο παγκόσμιο μέτωπο της πανδημίας και των εμβολιασμών, η επίτευξη του 50% των εσόδων του 2019, που εκτιμούσαμε λίγους μήνες πριν, είναι μάλλον ένας φιλόδοξος στόχος. Οι προσδοκίες και φυσικά τα πλάνα μας για τα έσοδα του 2021, θα πρέπει να κινηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα και είναι αυτονόητο πως θα διαμορφωθούν ανάλογα με την πορεία της πανδημίας και των εμβολιασμών σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Εικόνα καθαρή, θα έχουμε στα τέλη του Ιουλίου. Και εκεί θα μπορέσουμε να μιλήσουμε με σιγουριά και ακρίβεια, όπως κάναμε και πέρσι, για την εξέλιξη του 2021.
Όλα τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα ότι και φέτος θα είναι μια χρονιά έντονης αβεβαιότητας, χαμηλών προσδοκιών και μεγάλων απαιτήσεων, μία χρονιά υβριδική.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι πέρα από την πανδημία, υπάρχει και μια παράλληλη οικονομική κρίση.
Στις περισσότερες αγορές μας υπήρξε μείωση του ΑΕΠ το 2020, που κυμαίνεται μεταξύ 5% και 10%. Η μείωση αυτή δεν είναι ισομερώς κατανεμημένη και άρα σε αρκετά νοικοκυριά η επίπτωση της οικονομικής κρίσης είναι πολύ μεγάλη.
Έτσι, όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτή η συνθήκη, θα περιορίσει ακόμα περισσότερο τη δυνατότητα πολλών ανθρώπων να ταξιδέψουν. Γιατί ακόμα και αυτοί που δεν επλήγησαν άμεσα οικονομικά, λογικά θα είναι περισσότερο επιφυλακτικοί ως προς τις δαπάνες τους, λόγω της μεγάλης ανασφάλειας που επικρατεί.
Η ανησυχία του κόσμου ως προς το υγειονομικό θέμα εξακολουθεί να υπάρχει και να ορίζει άμεσα τον τρόπο που επιλέγει κάποιος πως, που, πότε θα μετακινηθεί. Είναι πολύ πιο επιφυλακτικός για τα διεθνή ταξίδια, προτιμάει να παραμείνει εντός της χώρας του, το περίφημο staycation συνεχίζεται, θέλει λίγες μετακινήσεις και πολλή ασφάλεια.
Οι συνήθειες αλλάζουν ριζικά και αυτό απαιτεί από εμάς να προσαρμοστούμε άμεσα σε αυτές. Και τι σημαίνουν πρακτικά όλα αυτά;
Ότι μπροστά μας έχουμε ένα ακόμα δύσκολο και απαιτητικό καλοκαίρι για το οποίο ήδη προετοιμαζόμαστε ανάλογα.
Χρειάζεται λοιπόν ρεαλισμός και παράλληλα πρωτοβουλίες και κινητικότητα, τρία στοιχεία τα οποία ούτως ή άλλως, διέπουν διαχρονικά τη φιλοσοφία του ΣΕΤΕ. Ρεαλισμός ως προς τους στόχους που βάζουμε, πρωτοβουλίες για να εξασφαλιστούν τα αναγκαία εργαλεία υποστήριξης του κλάδου, κινητικότητα για να διαμορφωθεί ένα σύνθετο πλέγμα δράσεων για άνοιγμα στις βασικές μας αγορές, αλλά και πραγματοποίηση διμερών συμφωνιών για τον εμπλουτισμό των χωρών προέλευσης επισκεπτών. Από τις συμφωνίες αυτές, θα καθοριστούν όχι μόνο οι όροι εισόδου ξένων επισκεπτών στη χώρα μας, αλλά και οι όροι επιστροφής στη δική τους. Και από εκεί μπορεί να προκύψουν διαδικαστικά ζητήματα, τα οποία απαιτούν έγκαιρη σημασία και σημαντικές αποφάσεις, ακόμα και σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο. Για παράδειγμα, η εξίσωση του μοριακού τεστ με το rapid, είναι αναγκαία συνθήκη για να μπορέσουν οι προορισμοί μας να ανταποκριθούν σε μία τέτοια ενδεχόμενη υποχρέωση.
Είναι προφανές, ότι τα οικονομικά μέτρα στήριξης που πήρε η Κυβέρνηση τους τελευταίους 12 μήνες, βοήθησαν τον τουρισμό σε μεγάλο βαθμό, και πρέπει να εξακολουθήσουν να τον στηρίζουν στη δύσκολη διαδικασία της επανεκκίνησης. Παραμένει ως εκκρεμότητα η επανεξέταση από την Κυβέρνηση του αιτήματός μας για προσωρινή έστω μείωση του ΦΠΑ που επιβάλλεται στα καταλύματα. Θα αποτελέσει πολύ χρήσιμο εργαλείο για τις επιχειρήσεις, ώστε να ανακτήσουν μεγαλύτερο κομμάτι πελατείας, από μία συρρικνωμένη -για δεύτερη συνεχή χρονιά- παγκόσμια τουριστική πίτα.
Στο τέλος, ένα είναι βέβαιο: Η υποστήριξη που λαμβάνει ο τουρισμός σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση, θα επιστρέψει πολλαπλάσια στην ελληνική οικονομία. Και σε αυτή την κρίση, ο ελληνικός τουρισμός φιλοδοξεί να είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής της επόμενης ημέρας.
Αγαπητοί σύνεδροι,
Είναι γεγονός ότι, εμείς από την πλευρά των επιχειρήσεων, είμαστε έτοιμοι να υποδεχθούμε τους επισκέπτες που θα επιλέξουν την Ελλάδα ως προορισμό. Και, επειδή στο μυαλό ενδεχομένως του πολύ κόσμου ο τουρισμός είναι εποχική δραστηριότητα, να θυμίσω το εξής: ‘Ένας σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων, ενδεχομένως άνω του 30% του τουριστικού ετήσιου εσόδου, παράγεται από επιχειρήσεις οι οποίες λειτουργούν 12 μήνες τον χρόνο. Ξενοδοχεία, τουριστικά γραφεία, αεροδρόμια, αεροπορικές εταιρείες- είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να καταλάβουμε ότι, το πώς θα χειριστούμε τα πράγματα από εδώ και στο εξής, ο τρόπος με τον οποίο θα ανοίξουμε και η ασφάλεια με την οποία θα ανοίξουμε, θα καθορίσει το άμεσο και το απώτερο μέλλον, όχι μόνο των εποχικών επιχειρήσεων του τουρισμού, αλλά του συνόλου των επιχειρήσεων.
Η Ελλάδα έχει ένα πολύ ισχυρό brand. Το 5ο πιο ισχυρό παγκοσμίως. Θεωρώ ότι θα το κεφαλαιοποιήσουμε.
Ευελπιστούμε στην παγκόσμια κάμψη της πανδημίας, από το σταδιακό χτίσιμο του λεγόμενου τείχους ανοσίας και προσδοκούμε σε μία καλή εκκίνηση της περιόδου, με σταδιακή αύξηση της τουριστικής δυναμικής.
Στην επόμενη μέρα του ελληνικού τουρισμού, ιδιαίτερη θέση βέβαια έχει η Κρήτη. Σημαντικό είναι το γεγονός, ότι ο Βόρειος Οδικός Άξονας της Κρήτης συμπεριλήφθηκε στα 12 μεγάλα έργα σε υποδομές και μεταφορές των επενδύσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Παράλληλα, η ολοκλήρωση του αεροδρομίου στο Καστέλι θα δώσει νέα ώθηση στον τουρισμό του νησιού. Από την πλευρά μας, σε κάθε ευκαιρία αναφέρουμε μέσω του Ινστιτούτου μας, του ΙΝΣΕΤΕ, τη σημασία της ενίσχυσης των υποδομών σε όλη την Ελλάδα, αλλά και ειδικότερα στην Κρήτη, ενώ ενισχύουμε την προώθηση του προορισμού μέσω των δράσεων που αναπτύσσει η MarketingGreece.
Πριν κλείσω, θα ήθελα να σας μιλήσω λίγο για το μέλλον. Όχι το μέλλον των επόμενων μηνών, αλλά για την ουσία του μέλλοντος του ελληνικού τουρισμού.
Διότι πριν από την πανδημία και μέχρι το 2019, ο ΣΕΤΕ συνεχώς μιλούσε για αλλαγή κατεύθυνσης και αλλαγή μοντέλου. Και λέγαμε ότι τα νούμερα τα οποία είχαμε πετύχει, με αποκορύφωμα το 2019 που φτάσαμε στα 18,5 περίπου δισ. άμεσα έσοδα και 33 εκατ. επισκέπτες, είχαν φτάσει προορισμούς σε οριακό σημείο.
Μιλήσαμε έντονα, για διαχείριση προορισμών, για ισχυροποίηση και ενίσχυση των υφιστάμενων προϊόντων μας και για την καλύτερη προώθηση προς το εξωτερικό. Παρ’ ότι η πανδημία φαίνεται να ανέκοψε όλη αυτή τη συζήτηση, άποψή μας είναι ότι δημιούργησε μια τεράστια ευκαιρία.
Περάσαμε το 2020 με περίπου το 1/5 των επισκεπτών που είχαμε το 2019. Άρα λοιπόν, αυτός ο χρόνος, σε συνδυασμό με την ευκαιρία που δίνεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα χρήματα τα οποία θα διοχετευθούν στη χώρα μας για επενδύσεις αειφορίας, βιώσιμης ανάπτυξης και ψηφιοποίησης, είναι μία χρυσή ευκαιρία.
Οι αλλαγές που θέλαμε να γίνουν πριν και οι οποίες απαιτούσαν πολύ μεγάλη συναίνεση σε όλα τα επίπεδα, στο κοινωνικό επίπεδο, στο πολιτικό, στο οικονομικό επίπεδο – είναι πάρα πολύ δύσκολο να επιτευχθούν σε περίοδο ευημερίας.
Να εμφανιστούμε λοιπόν στην παγκόσμια τουριστική αγορά, όταν τα πράγματα θα έχουν ομαλοποιηθεί, με πολύ καλύτερο πρόσωπο, με πολύ πιο ενισχυμένο προϊόν, με πολύ καλύτερη δυνατότητα προώθησής του και με πολύ καλύτερες υποδομές.
Κάτι τέτοιο για τον τουρισμό, όπως και για πολλές άλλες οικονομικές δραστηριότητες, είναι το άλφα και το ωμέγα. Και είμαι πολύ αισιόδοξος γι’ αυτό.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας.
