Εξοχότατε Kύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας,
Αγαπητοί φίλες και φίλοι,
Θέλω να ευχαριστήσω τους συν-διοργανωτές, τους ομιλητές, όσους συνέβαλαν για την επιτυχία της σημερινής εκδήλωσης. Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους βρίσκεστε εδώ απόψε. Μας ενώνει η κοινή αγωνία για ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε. Η παρουσία σας μας τιμά ιδιαιτέρα και είναι εξόχως σημαντική για το μήνυμα που προσπαθούμε να στείλουμε σήμερα:
ότι μόνο μέσα από το διάλογο, τη συνεργασία και τη συνεννόηση, μόνο όλοι μαζί θα μπορέσουμε να βρούμε λύσεις για τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τις χώρες και τις κοινωνίες μας στην Ευρώπη, με προεξάρχον σήμερα το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα.
Το ίδιο μήνυμα είναι και κοινή συνισταμένη των βιντεοσκοπημένων μηνυμάτων ηγετών της Ευρώπης που απευθύνονται στο συνέδριό μας.
Γιατί, όπως όλοι συνειδητοποιούμε πλέον, είναι ένα ζήτημα με τεράστιες ανθρωπιστικές, οικονομικές και πολιτικές διαστάσεις, με συνέπειες τόσο σε τοπικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Στην πραγματικότητα, η ζωή δεν είναι εύκολη και κανένας άνθρωπος ή λαός δεν έχει συμβόλαιο με το Θεό ότι τα πράγματα θα πηγαίνουν πάντοτε καλά. Και γι’ αυτό πρέπει να μελετάμε την ιστορία. Για να έχουμε συνείδηση ότι αυτή γράφεται πολλές φορές με ιδρώτα, αίμα και δυσκολίες. Και στα πλαίσια αυτά, οι συνεχώς αυξανόμενες προσφυγικές ροές, που πιέζουν την καθημερινότητά μας και βάζουν τον καθένα από μας μπροστά σε υπαρξιακά διλλήματα, είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας ότι είναι απόρροια πολιτικών μετασχηματισμών και κοινωνικών αναταραχών, που δεν προβλέπεται ότι θα τερματισθούν σύντομα, γεγονός που πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε με ρεαλισμό αλλά και η Ευρώπη με στρατηγική.
Μια Ευρώπη, που αγωνίζεται, που έχει λαούς με διαφορετική ιστορία, νοοτροπία και παραγωγικά μοντέλα και που καλείται να χαράξει μια κοινή πορεία σε αντίξοες συνθήκες. Που προσπαθεί να έχει μια διεθνώς ανταγωνιστική οικονομία και συγχρόνως να χρηματοδοτεί το κοινωνικό της κράτος. Που ψάχνει τρόπο να συνθέσει αντικρουόμενα οικονομικά και κοινωνικά συμφέροντα και αποκλίνουσες εθνικές πολιτικές.
Και παράλληλα καλείται ν’ αντιμετωπίσει ένα πανάρχαιο και παγκόσμιο φαινόμενο, όπως είναι οι λεγόμενες ανθρώπινες ροές, δηλαδή το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα.
Η αλήθεια είναι βέβαια ότι μετά τα τραγικά γεγονότα στο Παρίσι και τα πιο πρόσφατα στις Βρυξέλλες, τόσο στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όσο και στην κοινή γνώμη, υπήρξε μια άμεση σύνδεση του προβλήματος της μετανάστευσης με τα θέματα εθνικής ασφάλειας.
Οι λύσεις όμως που θα προκύψουν δε μπορεί να είναι μόνο το αποτέλεσμα μιας στρατηγικής πρόληψης και φόβου, αλλά μιας συνολικότερης στρατηγικής, που θα λαμβάνει υπόψη της:
- την ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων για νομιμότητα, εντατικοποίηση των ελέγχων και προάσπιση της πολιτισμικής ταυτότητας της Ευρώπης, όσο και
- συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις που θα βοηθούν την υποδοχή, ενσωμάτωση και μετέπειτα οικονομική απορρόφηση των προσφύγων.
Δεν είμαι απαισιόδοξος. Το αντίθετο: Είμαι πεπεισμένος ότι η Ευρώπη ενωμένη μπορεί και πρέπει ν’ αντιμετωπίσει το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα όσο δύσκολο και αν είναι. Αρκεί ν’ ακούσει τη φωνή της αλληλεγγύης μέσα της και το δημοκρατικό πολιτισμό της. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση κινείται και η σημερινή πρωτοβουλία της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής.
Θέλω ιδιαίτερα να ευχαριστήσω την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, καθώς και την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για τη συνδιοργάνωση του παρόντος Διεθνούς Συνεδρίου. Αποτελεί σταθερή κοινή μας επιδίωξη η διαμόρφωση πολιτικών και δράσεων που θα καθορίζονται από τα ευρωπαϊκά ιδεώδη, τον πολιτισμό μας, την υπευθυνότητα των μελών μας και τη συνεργασία όλων των ευρωπαϊκών κρατών-μελών.
Καμία χώρα άλλωστε δε μπορεί από μόνη της ν’ αντιμετωπίσει τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις του προσφυγικού προβλήματος και καμία πολιτική δεν μπορεί να εφαρμοστεί αν δεν έχει προκύψει μέσα από το διάλογο και με την αποδοχή της κοινωνίας. Ένα διάλογο που ή θα βαθαίνει και θα γίνεται όλο και πιο υπεύθυνος ή θα παρακμάζει και μαζί του και η χώρα και η δημοκρατία.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι επιτακτική ανάγκη η Ο.Κ.Ε. να συνεχίσει το γνωμοδοτικό της έργο και τις παρεμβάσεις της στην κοινωνία, σύμφωνα και με το ρόλο της, όπως προβλέπεται και από το Σύνταγμα.
Είμαι σίγουρος, ότι στη διάρκεια του Συνεδρίου μας θ’ ακουστούν πολύ χρήσιμες και ενδιαφέρουσες απόψεις. Από μόνο του το θέμα μας βάζει σειρά δύσκολων ερωτημάτων όπως:
Η σχέση του προσφυγικού με τα ανθρώπινα δικαιώματα, η πολιτική ασύλου και μετανάστευσης στην Ευρώπη και η ανάγκη αναθεώρησης του Δουβλίνου, ο ρόλος των Διεθνών Οργανισμών, τα όρια μεταξύ ευρωπαϊκών και εθνικών πολιτικών, οι χρηματοδοτικές ανάγκες διαχείρισης των προσφυγικών ροών, η διαχείριση της ιδιαίτερης κατάστασης που βρίσκονται μετανάστες και πρόσφυγες μέσα σ’ ένα ιδιότυπο καθεστώς, πολλές φορές ανάμεσα στην εξαθλίωση και την κράτηση και φυσικά οι πραγματικές αντοχές της πολυπολιτισμικότητας της Ευρώπης.
Ιδανικά, στόχος της σημερινής μας συνάντησης είναι να συμβάλουμε σε έγκυρη πληροφόρηση, ανταλλαγή απόψεων και, αν είναι δυνατόν, να συμβάλουμε στη διαμόρφωση προτάσεων και εποικοδομητικών δράσεων.
Στα πλαίσια του Συνεδρίου μας το πρωί διεξήχθησαν δύο σημαντικές συναντήσεις. Η πρώτη είχε θέμα «προσφυγικό-μαθήματα και προτάσεις φορέων και σχετικών πρωτοβουλιών». Τονίστηκε ότι το προσφυγικό πρόβλημα ξεπερνά κάθε χώρα, αλλά και τον καθένα μας ξεχωριστά. Ότι δεν ήταν λίγες οι νέες πρωτοβουλίες που δημιουργήθηκαν, που πραγματικά γεννήθηκαν μέσα απ’ αυτή την κρίση. Και μέσα σε μία ενίοτε χαοτική κατάσταση δοκιμάστηκαν καινούργιες συνεργασίες.
Η δεύτερη ήταν κλειστή συνάντηση Δημάρχων Ελλάδας και Γερμανίας με θέμα το προσφυγικό, την ανταλλαγή εμπειριών και τη διαμόρφωση προτάσεων. Κατάληξαν σε ένα κοινό ανακοινωθέν, στο οποίο, μεταξύ άλλων σημαντικών σημείων, αναφέρεται ότι μεταξύ της γερμανικής και ελληνικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης εξέχουσα σημασία έχει η συνεργασία με Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών σε όλα τα επίπεδα, καθώς και η απαραίτητη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες υποδοχής των προσφύγων.
Το πρόγραμμά μας είναι δομημένο ώστε κάθε ενότητα να έχει το δικό της ενδιαφέρον, όπως οι προκλήσεις για τη διεθνή κοινότητα -και ευχαριστώ ιδιαίτερα τους Πρέσβεις που θα μας μεταφέρουν τις απόψεις των κρατών τους- η ενότητα για την ελληνική διαχείριση και εμπειρία, η ενότητα με τις προσεγγίσεις των παραγωγικών φορέων για την οικονομία, τις εργασιακές σχέσεις, το εμπόριο, τον τουρισμό. Ιδιαίτερα ν’ αναφερθώ στην τελευταία ενότητα για τα πολυπολιτισμικά όρια της Ευρώπης, που πιστεύω ότι θα συγκεντρώσει το ενδιαφέρον όλων μας. Στη σχετική συζήτηση συμμετέχουν οι κ.κ. Νικηφόρος Διαμαντούρος, Σώτη Τριανταφύλλου, Οδυσσέας Βουδούρης, ChristianPirvulescu και συντονίζει ο Παύλος Τσίμας.
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Ο ελληνικός λαός μας έδειξε ότι αντιμετώπισε τους πρόσφυγες και τους μετανάστες με γενναιοδωρία και αλληλεγγύη. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα ελληνικών οικογενειών που με ίδια μέσα παρείχαν τροφή και στέγη στους πρόσφυγες. Χρειάζονται όμως πολλά περισσότερα ώστε να διασφαλιστεί η σίτιση, η υγιεινή και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των προσφύγων-μεταναστών.
Επισημαίνω ότι οι πνευματικοί ηγέτες των εκκλησιών έστειλαν πρόσφατα από τη Λέσβο ισχυρό μήνυμα αγάπης προς τους ηγέτες και τους λαούς και είναι βασικό να θυμόμαστε ότι πίσω από νούμερα και προγράμματα υπάρχουν κυρίως άνθρωποι και το τελικό μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση δεν μπορεί παρά να είναι μήνυμα αγάπης για το συνάνθρωπό μας.
